فرمول محاسبه bmi موضوع بحث این مقاله است که با توجه به فراگیر شدن مشکلاتی مانند اضافه وزن در دنیای امروز آشنایی با آن به منظور حفظ بیشتر سلامت بدن الزامی می باشد. در این مقاله قصد داریم در مورد روش bmi یا شاخص توده بدنی که یکی از قطعی ترین روش ها برای کنترل وزن است صحبت کنیم.
برای تشخیص وزن ایده ال خود توصیه می کنیم پست محاسبه شاخص توده بدنی را مشاهده کنید.
شما می توانید جهت دریافت مشاوره رایگان اولیه توسط پزشک متخصص با شماره زیر در تماس باشید.
📞 09120174510 📞
مقدمه
ویدیو آموزش محاسبه bmi
این روش که مورد تایید سازمان بهداشت جهانی است امروزه به عنوان دقیق ترین روشی که اضافه وزن یا کمبود وزن افراد را مشخص کرده و پزشک را برای ارائه راهکارهای مناسب به بیمار یاری می کند مورد استفاده قرار می گیرد.
اینفوگرافیک محاسبه BMI
در این مقاله علاوه بر توضیح در مورد جزئیات این روش و مزایایی که استفاده از آن دارد، به معرفی فرمول محاسبه bmi و پارامترهای موثر در نتایج حاصل از این فرمول نیز صحبت خواهیم کرد.
برای داشتن وزن مناسب و ایده ال در خانم ها توصیه می شود از صفحه فرمول bmi برای خانم ها دیدن کنید.
فرمول محاسبه bmi
در ادامه به سوالات زیر پاسخ خواهیم داد:
Bmi یا شاخص توده بدنی چیست؟
فرمول محاسبه bmi چیست؟
محاسبه bmi چه تاریخچه ای دارد؟
نتایجی که با استفاده از فرمول محاسبه bmi به دست می آیند شامل چه مواردی هستند؟
پارامترهایی که در فرمول محاسبه bmi مورد استفاده قرار می گیرند شامل چه مواردی هستند؟
مزایای محاسبه bmi برای درمان چاقی و لاغری و کنترل وزن چیست؟
چه روش های دیگری برای کنترل وزن مورد استفاده قرار می گیرند و چه خطاهایی دارند؟
سن افراد چه تاثیری در نتیجه فرمول محاسبه bmi دارد؟
چه عواملی ممکن است موجب ایجاد خطا در نتیجه گیری از فرمول محاسبه bmi شوند؟
شاخص توده بدنی بیش از حد پایین ناشی از چیست و چه عوارضی دارد؟
بالا بودن شاخص توده بدنی نسبت به میزان نرمال چه مشکلاتی ایجاد می کند؟
با استفاده و محاسبه bmi چگونه می توان به حفظ سلامتی بدن کمک کرد؟
محاسبه bmi در دوران بارداری، با در نظر گرفتن چه خطاها و چه پارامترهایی انجام می شود؟
برای کودکان فرمول محاسبه bmi بر اساس چه پارامترهایی مورد استفاده قرار می گیرد و محدوده مناسب آن چه میزان است؟
آیا جنسیت می تواند در نتایج حاصل از محاسبه bmi تاثیرگذار باشد؟
بعد از استفاده از فرمول محاسبه bmi چگونه می توان روش لاغری را انتخاب کرد؟
آمارهایی که از محاسبه bmi در ایران حاصل می شود چه وضعیتی دارند؟
چاقی و اضافه وزن در فرمول محاسبه bmi چه تفاوت هایی دارند؟
وزن ایده آل تعریف شده در فرمول محاسبه bmi به چه صورت است؟
در صورت بالا بودن نتایج محاسبه bmi چه اقداماتی باید انجام شود؟
فرمول محاسبه bmi برای ورزشکاران چه استثنائاتی دارد؟
آیا استفاده از فرمول محاسبه bmi نیاز به تخصص به خصوصی دارد؟
هر چند وقت یکبار می توان از فرمول محاسبه bmi استفاده کرد؟
کدام گروه از پزشکان بیشتر از فرمول محاسبه bmi استفاده می کنند؟
Bmi یا شاخص توده بدنی چیست؟
هنگامی که صحبت از شاخص توده بدنی یا bmi می شود، بیشتر افراد به فکر چاقی و روش های مختلف کاهش وزن می افتند که لازمه انتخاب آن ها استفاده از فرمول محاسبه bmi است، اما این فرمول به دلایل دیگری نیز مورد استفاده قرار می گیرد و به عبارتی چاقی و کاهش وزن تنها جایی نیست که پزشکان از شاخص توده بدنی استفاده می کنند.
وزن ایده آل
هنگامی که وضعیت یک فرد از نظر سلامتی بررسی می شود، وزنی که در آن قرار داشته و تناسب قد و وزن او نیز محاسبه می شوند و به عنوان یکی از فاکتورهای مهم سلامتی به حساب می آیند.
این مسئله از بدو تولد حائز اهمیت است و به محض تولد نوزاد قد و وزن او بررسی می شود و در تمام معاینه های سلامت بعدی ابتدا قد و وزن فرد مورد بررسی قرار می گیرد تا در صورت عدم تناسب به هر شکل، اقدامات لازم انجام شود.
وزن ایده آل، برای هر فرد با توجه به ویژگی های جسمی و فیزیکی متفاوت است. حتی در صورت ابتلا به بیماری نیز وزن ایده آل هر فرد با زمان سلامت وی متفاوت خواهد بود که تمام این بررسی ها با استفاده شاخص توده بدنی قابل انجام می باشد.
تعریف شاخص توده بدنی
شاخص توده بدنی، شاخصی است که بر اساس قد و وزن افراد محاسبه می شود و نشان دهنده وضعیت سلامت فرد با توجه به این دو معیار است. برای این شاخص، یک جدول وجود دارد که بعد از محاسبه مقادیر به دست آمده را با جدول مطابقت می دهند، در این جدول معیارهای مختلفی وجود دارد که از کمبود وزن تا اضافه وزن خطرناک یا چاقی مفرط درجه بندی شده اند.
بسته به عوامل مختلفی این شاخص متغیر خواهد بود. سن، جنسیت وضعیت ابتلا به بیماری ها و… در نتایج حاصل از این فرمول تاثیرگذار می باشند.
نقش شاخص توده بدنی در سلامت بدن
برخلاف ذهنیت عمومی که شاخص توده بدنی نشان دهنده چاقی است، این شاخص وضعیت سلامت بدن را نشان می دهد. هرچند میزان چربی بدن نیز در نتایج فرمول مشخص می شود اما به طور کل این روش برای تشخیص چاقی و درمان چاقی به تنهایی نیست و حتی در شرایطی که پزشک تشخیص سو تغذیه یک بیمار و کمبود وزن شدید را بدهد نیز از فرمول محاسبه bmi برای اطمینان از این موضوع استفاده می شود.
برای مقایسه ی نسبت وزن و قد یک فرد لطفا صفحه محاسبه bmi بر اساس سن را چک کنید.
فرمول محاسبه bmi چیست؟
اهمیت و نقش تناسب اندام در سلامتی بر کسی پوشیده نیست. تناسب اندام می تواند از بسیاری از بیماری ها جلوگیری کرده و از نظر روحی نیز در زندگی افراد اثرگذار باشد.
برای برخورداری از این وضعیت روش های زیادی وجود دارد اما بهترین آن ها، بررسی منظم توده بدنی است که در صورت خروج فرد از تناسب اندام چه به صورت اضافه وزن و چه به صورت کمبود وزن هشدار دهنده بوده و اقدامات لازم در زمان مناسب انجام می شوند.
فرمول محاسبه bmi
شاخص توده بدنی یا bmi دارای فرمولی است که در محاسبه تناسب بدنی از آن استفاده می شود. در این شاخص از قد و وزن افراد استفاده می شود. فرمول محاسبه به این صورت است که وزن، به مجذور قد تقسیم می شود و سپس نتیجه ای از این تقسیم حاصل می گردد که مشخص کننده توده بدنی فرد است.
البته گرفتن قد و وزن خود شرایط به خصوصی دارند، به عنوان مثال در زمان گرفتن قد، فرد باید در یک سطح کاملا صاف ایستاده باشد، قد از انگشتان پا تا محل رویش موی سر محاسبه می شود و برای اندازه گیری دقیق آن نباید از کفش و… استفاده کرد.
همچنین در گرفتن وزن نیز باید وزن واقعی فرد محاسبه شود. در صورتی که وزن کشی بلافاصله بعد از صرف غذا یا بعد از دوش گرفتن انجام شود مقداری وزن کاذب، به وزن واقعی اضافه می شود که ممکن است در نتیجه شاخص اثرگذار باشد.
نتایج حاصل از فرمول محاسبه bmi
بعد از استفاده از فرمول محاسبه bmi، عددی از تقسیم وزن به مجذور قد به دست می آید که این عدد نشان دهنده توده بدنی فرد است. برای بررسی این توده از جدول محاسبه bmi استفاده می شود.
در این جدول بر اساس سن، جنسیت و… توده بدنی شاخص بندی می شود و از درجات کمبود وزن تا وزن سالم، اضافه وزن، چاقی و چاقی مفرط را مشخص می کند که فرد در هرکدام از این درجات که قرار داده باشد نشان دهنده وضعیت بدنی اوست و اقدامات لازم برای تناسب اندام یا باقی ماندن در آن درجه را باید بر این اساس انجام دهند.
چاقی مفرط و کمبود وزن که حد بالا و پایین فرمول محاسبه bmi هستند هر دو خطرناک بوده و عدم پیگیری آن ها می تواند مشکلات جدی را برای فرد به وجود آورد.
محاسبه bmi چه تاریخچه ای دارد؟
معیارهای سلامتی همواره در حال تغییر است و مطابق با این تغییرات روش های مختلفی نیز برای بررسی آن به وجود می آیند. در گذشته ای نه چندان دور معیار سلامت افراد چاقی بود و تصور می شد که هر چقدر فرد از وزن بیشتری برخوردار باشد سلامت بدنی بیشتری داشته و در انجام کارها نیرومندتر است،
اما امروزه خلاف این موضوع با دلایل زیاد اثبات شده، اما نه فقط چاقی و اضافه وزن، بلکه کمبود بیش از حد وزن نیز می تواند به اندازه چاقی خطرساز باشد. از زمانی که تناسب اندام، به عنوان یک فاکتور سلامتی مطرح شد، روش های زیادی برای بررسی آن پیشنهاد شد که یکی از بهترین آن ها فرمول محاسبه bmi بود.
تاریخچه فرمول bmi
فرمول محاسبه bmi، حدود 200 سال پیش توسط فردی به نام آدولف کوئیتلت طراحی شد، به همین دلیل علاوه بر شاخص توده بدنی، با نام شاخص کوئیتلت که نام دانشمند بلژیکی طراح آن است نیز شناخته می شود.
در طراحی این فرمول، از وزن کشی زیر آب ایده گرفته شد. تا پیش از طراحی این فرمول، روش دقیقی که برای مشخص کردن میزان چربی بدن مورد استفاده قرار می گرفت وزن کشی زیر آب بود. برای محاسبه چربی ها در این روش، ابتدا وزن فرد در خشکی محاسبه می شد و سپس وزن در زیر آب به وسیله روش های خاص اندازه گیری می شود.
وزنی که در زیر آب به دست می آمد، فاقد وزن چربی ها بود و در نتیجه با وزن خشکی اختلاف داشت که این اختلاف وزن نشان دهنده میزان چربی بدن بود.
هرچند این روش هنوز هم در برخی مراکز درمانی استفاده می شود اما بیشتر برای افرادی که به اضافه وزن و چاقی مبتلا هستند کاربردی است و در افرادی که به کمبود وزن مبتلا می باشند کارایی چندانی ندارد.
تغییرات فرمول محاسبه bmi در طول زمان
در تحقیقات اولیه، کوئیتلت متوجه شد که در صورت تقسیم وزن به قد ضرب در خودش، همان نتیجه ای که با وزن کشی زیر آب به دست می آید حاصل می شود. در واقع اختلاف قد و وزن همان مقدار اختلاف وزن در آب و خشکی است، به همین دلیل این روش را به جای وزن کشی زیر آب که سختی ها و شرایط خود را داشت پیشنهاد کرد.
اما باز هم خطاهایی در محاسبه ان وجود داشت که این خطاها حدود 1 قرن بعد با تحقیقات بیشتر پیدا و برطرف شدند. به عنوان مثال در نظر گرفتن یک میزان ثابت برای زنان و مردان دقت نتیجه را کم می کرد، یا در زمان هایی مانند دوران بارداری نتایج حاصل از این فرمول صحیح نبود که برای کاهش مقدار خطا استثنائاتی برای این فرمول در نظر گرفته شد.
نتایجی که با استفاده از فرمول محاسبه bmi به دست می آیند شامل چه مواردی هستند؟
با فرمول محاسبه bmi، نتایجی از تقسیم وزن و قد به یکدیگر به دست می آید، این نتایج بعد از محاسبه در یک جدول قرار می گیرند که شاخص های وزنی در آن مشخص شده اند.
شاخص های این جدول میزان توده چاقی و مقداری که فرد باید تا رسیدن به وزن نرمال کاهش یا اضافه وزن داشته باشد را مشخص می کنند. در ادامه هر کدام از شاخص های جدول، فرمول محاسبه bmi به طور جداگانه بررسی شده اند.
کمبود وزن
اولین شاخصی که در جدول فرمول محاسبه bmi وجود دارد کمبود وزن است. با توجه به محاسبه قد و وزن در صورتی که عدد به دست آمده در بازه 12 تا 18 باشد نشان دهنده کمبود وزن است.
کمبود وزن و لاغری بیش از حد هم ممکن است نشان دهنده بیماری باشد و هم می تواند به بیماری منجر شود. کمبود وزن هم در کودکان و هم در بزرگسالان ممکن است اتفاق بیفتد و دلایل زیادی نیز دارد.
سلامت وزن
دیگر محدوده ای که در جدول شاخص توده بدنی مشخص می شود، سلامت وزن است. افرادی که در این محدوده قرار دارند نه اضافه وزن و نه کمبود وزن دارند و دارای تناسب اندام می باشند.
البته نزدیکی به محدوده های اضافه وزن و کمبود وزن برای این افراد می تواند هشداردهنده به خطر افتادن سلامتی و وضعیت بدنی آن ها باشد. محدوده سلامت وزن از 18 تا 24 است که افراد بر حسب قد و وزن ممکن است در بازه این دو عدد قرار داشته باشند.
اضافه وزن
بعد از سلامت وزن، از بازه 24 تا 29 اضافه وزن را نمایش می دهد که هرچند هنوز هم خطرناک نیست و در بسیاری از افراد ممکن است نسبتا تناسب اندام نیز وجود داشته باشد، اما در صورت عدم مراقبت ممکن است خیلی زود از این بازه نیز صعود کرده و به مقادیر بالاتر برسد.
چاقی
بعد از اضافه وزن هرچقدر، عدد به دست آمده از فرمول محاسبه bmi بیشتر شود نشان دهنده خطر بیشتر سلامت فرد است. بعد از محدوده اضافه وزن، محدوده چاقی وجود دارد که بین 29 تا 39 است و در این شرایط فرد باید فورا اقدامات لازم برای کاهش آن را انجام دهد.
چاقی مفرط
در نهایت، اخرین و خطرناک ترین محدوده ای که در فرمول محاسبه bmi مشخص می شود چاقی مفرط است. این محدود که از 40 به بالاتر است وضعیتی است که فرد بیشترین میزان چربی نسبت به قد خود را داشته و هر لحظه در معرض ابتلا به بیماری های مختلف می باشد. افرادی که در این محدوده قرار دارند بیش از سایرین در خطر مرگ و میر نیز می باشند.
پارامترهایی که در فرمول محاسبه bmi مورد استفاده قرار می گیرند شامل چه مواردی هستند؟
همان طور که گفته شد فرمول محاسبه bmi اولیه بسیار خام بود و خطاهای زیادی برای آن در نظر گرفته نشده بود که در فرمول امروزی بسیاری از این خطاها با افزودن پارامترهایی در محاسبه برطرف شده یا برای آن ها محدوده یا درصدی در نظر گرفته شده است. برخی از پارامترهایی که امروزه در فرمول محاسبه bmi به آن ها توجه شده و در نتایج مد نظر قرار می گیرند به شرح زیر می باشند.
قد
اولین پارامتری که در فرمول محاسبه bmi تاثیر مستقیم داشته و مد نظر قرار می گیرد قد افراد است. در واقع یکی از دو فاکتور اصلی انجام این محاسبه قد است که به متر یا سانتی متر محاسبه شده و هر میزانی که بود ضربدر خودش شده و در مخرج فرمول قرار می گیرد.
همان طور که در قسمت های ابتدایی گفته شد، محاسبه قد باید واقعی و بدون خطا باشد تا نتیجه به دست آمده دقیق تر باشد. در هنگام اندازه گیری قد برای فرمول محاسبه bmi باید از پوشیدن کفش، به خصوص کفش های لژدار یا پاشنه دار خودداری کرد.
وزن
دیگر فاکتور اصلی برای فرمول محاسبه bmi، وزن است. محاسبه وزن نیز باید به کیلوگرم یا گرم انجام شده و بدون تغییر در صورت فرمول قرار گیرد.
نکته مهمی که در مورد محاسبه قد و وزن و استفاده از آن ها در فرمول وجود دارد این است که اگر قد به متر محاسبه شود، وزن نیز باید به کیلوگرم اندازه گیری شود و در صورت محاسبه قد به سانتی متر، وزن را نیز باید با کیلوگرم در نظر گرفت و در فرمول قرار داد، در غیر این صورت نتیجه با خطا مواجه می شود.
وزن کشی باید در زمان درست انجام شده و واقعی ترین میزان برای قرار گیری در فرمول استفاده شود، صبح پیش از مصرف صبحانه و 2 ساعت بعد از ناهار، بهترین زمان برای وزن کشی می باشد.
سن
دیگر فاکتوری که در فرمول محاسبه bmi تاثیر غیر مستقیم داشته اما بسیار اهمیت دارد سن افراد است. تا پیش از اتمام دوره بلوغ، افراد هر سال رشد قد خواهند داشت که این مسئله باعث عدم ثبات نتایج شاخص توده بدنی، در مورد یک قد ثابت می شود.
به عنوان مثال نمی توان گفت که تمام کودکانی که قد 120 سانت دارند باید وزنی حدود 25 کیلوگرم داشته باشند، چون در یک فرد رشد قدی سریع تر اتفاق می افتد و برای تناسب نیاز است که وزن از قد، نسبت به تناسب کمی بیشتر باشد.
همچنین وضعیت توده های چربی نیز با افزایش سن تغییر می کنند که به همین منظور محدوده سنی نیز در جدول فرمول محاسبه bmi لحاظ شده و مورد توجه قرار می گیرد.
استخوان بندی
دیگر عامل مهمی که در نتایج حاصل از فرمول محاسبه bmi تاثیرگذار است استخوان بندی است. به عنوان مثال دو فرد ممکن است در قد و وزن یکسان باشند و از نظر قد و وزن هر دو در تناسب باشند اما یکی نسبت به دیگری درشت تر یا چاق تر دیده شود که این مسئله به دلیل استخوان بندی بدن است.
این پارامتر نیز به طور غیر مستقیم و در انتخاب روش هایی که بعد از استفاده از فرمول محاسبه bmi برای تناسب اندام مورد استفاده قرار می گیرند اهمیت دارد.
جسنیت
در نهایت آخرین پارامتری که برای فرمول محاسبه bmi باید به آن توجه کرد جنسیت افراد است. در مردان با قد مشابه با زنان، وزن مناسب برای برخورداری از تناسب اندام و سلامت وزن به دلیل مقدار بیشتر عضلات بدن، استخوان بندی درشت تر و… بیشتر از زنان می باشد.
مزایای محاسبه bmi برای درمان چاقی و لاغری و کنترل وزن چیست؟
استفاده از فرمول محاسبه bmi مزایای زیادی دارد. این فرمول علی رغم سادگی کمک زیادی به افراد در حفظ تناسب اندام و سلامت بدنی می کند. برخی از مهم ترین مزایای استفاده از این فرمول کاربردی به شرح زیر می باشد.
دقت بالا
یکی از مزایای مهم فرمول محاسبه bmi دقت بالای این فرمول است. به خصوص با افزوده شدن پارامترهای محاسبه که در بخش قبل به طور مفصل معرفی شوند این فرمول امروزه با خطای کمتری محاسبه شده و نتیجه گیری می کند که این عامل در صورت نیاز به انتخاب روش افزایش یا کاهش وزن تاثیر زیادی داشته و بسیار کمک کننده باشد.
بر خلاف بیشتر روش ها، که تغییر شرایط فرد می تواند نتایج آن را به طور کل تغییر دهد یا وضعیت دقیقی را برای فرد مشخص نمی کنند، این فرمول میزان چربی های بدن، مقدار وزنی که برای رسیدن به تناسب باید کم یا زیاد شود، محدوده سلامت برای هر فرد با توجه به شرایط وی و… را با دقت زیاد مشخص می کند.
ساده و قابل محاسبه برای تمام افراد
دیگر مزیت استفاده از فرمول محاسبه bmi سادگی آن است. سادگی فرمول محاسبه bmi به حدی است که افراد می توانند در خانه نیز با محاسبه دقیق قد و وزن خود از آن استفاده کنند.
البته برای راحتی محاسبه و کاهش احتمال خطا امروزه ابزارهایی برای محاسبه شاخص توده بدنی و نرم افزارهایی نیز به این منظور طراحی شده اند که این مسئله محاسبه bmi در خانه را نیز ساده تر کرده و فرد می تواند همواره از وضعیت بدنی خود آگاه باشد.
بررسی همه جانبه
فرمول محاسبه bmi یک بررسی همه جانبه در مورد وضعیت فرد انجام می دهد. در این فرمول چه برای افرادی که نیاز به به کاهش وزن داشته و چه برای افرادی که سلامتی آن ها نیازمند افزایش وزن است مقدار دقیق این تغییرات مشخص شده است.
همچنین در نتایج حاصل از فرمول محاسبه bmi ملاحظاتی برای افرادی که در شرایط خاص مانند بیماری و مصرف داروهای خاص که موجب نوسان وزنی شده، بارداری و… نیز در نظر گرفته شده است.
قابل استفاده برای هر وضعیتی
در نهایت آخرین مزیت مهم استفاده از فرمول محاسبه bmi قابل استفاده بودن از آن برای تمام گروه های سنی است. این فرمول را می توان هم برای کودکان و هم برای بزرگسالان مورد استفاده قرار داد و تنها ملاحظاتی در هر گروه باید در نتایج لحاظ گردد.
چه روش های دیگری برای کنترل وزن مورد استفاده قرار می گیرند و چه خطاهایی دارند؟
تا اینجای مقاله گفته شد، که فرمول محاسبه bmi فرمولی است که به منظور کنترل وزن مورد استفاده قرار می گیرد و بعد از مشخص شدن محدوده وزنی فرد می تواند اقدامات لازم برای کسب سلامتی را آغاز کند.
اما هنوز هم هستند افراد زیادی که با این فرمول آشنایی نداشته یا بجای استفاده از آن، از دیگر روش هایی که برای کنترل وزن وجود دارد، برای تشخیص چاقی و لاغری خود استفاده می کنند که برخی از آن ها نتایج درستی نداشته و کمک چندانی به فرد نمی کند.
وزن کشی
هرچند مشخص کردن دقیق وزن یکی از پارامترهای اصلی برای استفاده از فرمول bmi است اما برخی افراد از محاسبات وزنی برای تشخیص چاقی و لاغری و سلامت خود استفاده می کنند.
یک تکنیک قدیمی وجود دارد که بیان کننده این مطلب است، زنان دارای وزن نرمال باید معادل با قد خود یا 5 کیلو بیشتر وزن داشته باشند و مردان تا 10 کیلو، به این معنی که اگر مردی دارای قد 170 باشد می تواند تا 80 کیلو وزن داشته باشد که این مقدار وزن نرمال است
و علاوه بر تناسب اندام تمام مشکلات از کمبود یا اضافه وزن نیز در فرد برطرف خواهند شد، در حالیکه این طور نیست. شاید این فرضیه برای بسیاری از افراد پاسخگو باشد اما در افراد زیادی نیز صدق نمی کند.
بررسی سایز
دیگر روشی که برای تشخیص تناسب اندام مورد استفاده قرار می گیرد، بررسی تغییرات سایزی است. در این روش فرد با اندازه گیری دور کمر، باسن، ران و… و تطبیق دادن آن ها با سایز نرمال تلاش می کند که وضعیت بدنی خود را در آن میزان نگه دارد در حالیکه ممکن است یک فرد با سایز بالاتر، به دلیل استخوان بندی و تناسب چربی ها در بدن، در وضعیت متناسب بدنی قرار داشته باشد و تلاش زیاد برای کاهش وزن برای وی خطرناک باشد.
سن افراد چه تاثیری در نتیجه فرمول محاسبه bmi دارد؟
همان طور که گفته شد، یکی از پارامترهایی که در فرمول محاسبه bmi به طور غیر مستقیم در نظر گرفته می شود سن افراد است. هم از نظر سرعت تغییرات بدن در سنین مختلف و هم از نظر مقدار وزن مناسب برای حفظ سلامت بدن، سنین مختلف شرایط متفاوتی دارند. به عنوان مثال در سنین بالاتر به دلیل سوخت و ساز کمتر، فرد باید در درجات پایین تر میزان سلامت وزن قرار گیرد تا از ابتلا به بیماری ها جلوگیری شده و به چاقی مبتلا نشود.
ساز و کار بدن در سنین مختلف
بدن انسان از زمان تولید در حال نمو و تغییر است. این تغییرات در سنین ابتدایی با رشد چشمگیر همراه هستند و در سنین پایین تر با تغییرات محسوس وزن و قد اتفاق می افتند.
به عنوان مثال با افزایش سن، وضعیت چربی ها و عضلات در بدن تغییر می کند. در سنین پایین تر، نوجوانی و جوانی بدن بیشتر مواد دریافتی از غذاها را صرف عضله سازی می کند در حالیکه با افزایش سن ممکن است عضلات قدیمی نیز به چربی تبدیل شوند.
همچنین از نوزادی تا کودکی فرد همواره با رشد قد همراه است و نزدیک به سن بلوغ این رشد کمتر شده تا در دوران بلوغ به آخرین حد خود می رسد که این مسئله موجب نوسانات دائمی وزن انسان می گردد.
بنابراین میزان وزن متعادل در هر سن، با توجه به شرایط آن دوره متفاوت خواهد بود که به همین علت در bmi علاوه بر فاکتور قد و وزن که در فرمول اصلی به کار رود، فاکتور سن در نتایج محاسبه می شود. به عنوان مثال bmi 24 ممکن است برای یک فرد با سن 15 سال نشان دهنده چاقی باشد در حالیکه برای فردی با 25 سال سن، اضافه وزن را نشان می دهد.
چه عواملی ممکن است موجب ایجاد خطا در نتیجه گیری از فرمول محاسبه bmi شوند؟
همان طور که گفته یکی از موضوعات مهمی که از زمان مطرح شدن فرمول محاسبه bmi مورد بحث و بررسی قرار گرفت خطاهای این فرمول و مواردی که موجب ایجاد این خطاها می شدند، بوده است.
تلاش برای پیدا کردن این خطاها و درصد اثرگذاری آن در فرمول محاسبه bmi و نتایج از حاصل از آن، یکی از اقدامات مهمی بود که هنوز هم مورد توجه قرار می گیرد. چند عامل مهم که می توانند نتیجه حاصل از فرمول محاسبه bmi غیر واقعی نشان دهند در زیر بیان شده اند.
بارداری
یکی از مسائلی که ممکن است نتایج فرمول محاسبه bmi را دچار خطا کند دوران بارداری است. در دوران بارداری وزن جنین نیز به وزن مادر افزوده می شود و به دلیل تغییر در سبک تغذیه و هورمون های بدن ممکن است تجمع چربی در بدن افزایش پیدا کند که این مسائل باعث اضافه وزن می شوند اما بسیاری از آن ها تنها در همین دوران است و بعد از زایمان برطرف می شوند.
با توجه به اینکه محاسبه وزن جنین در شکم مادر به طور دقیق امکان پذیر نیست، پزشکان معمولا استفاده از فرمول محاسبه bmi برای تشخیص سلامت وزن را تا بعد از زایمان بع تعویق می اندازند.
دوران یائسگی یا عادت ماهیانه
دیگر دورانی که وزن بدن بیشتر از مقدار واقعی است و در فرمول محاسبه bmi نیز اثرگذار می باشد دوران یائسگی و عادت ماهیانه است. بسته به آمادگی جسمانی و شرایط فرد گاها وزن در هر دوره قاعدگی تا 2 کیلو و در دوران یائسگی تا 10 کیلو نیز افزایش پیدا می کند که بعد از سپری کردن تغییرات هورمونی این مقادیر تا حد زیادی کاهش پیدا خواهند کرد.
به همین دلیل در صورت استفاده از فرمول محاسبه bmi بهتر است حداقل 10 درصد خطا برای این دوران را در نظر گرفت و نتیجه واقعی را یک رقم پایین تر از مقدار محاسبه فرض کرد.
ورزش حرفه ای
شاخص توده بدنی، مشخص کننده میزان چربی ها در بدن می باشد که با دو پارامتر قد و وزن محاسبه می شود. این پارامتر در افراد عادی به شرطی که در گروه های ذکر شده در بالا نباشند مقدار واقعی یا با کمی خطا دارد،
اما در ورزشکاران به دلیل تبدیل چربی ها به عضله، معمولا وزن بالاتر از حدی که باید نشان داده می شود در حالیکه هیچ چربی در بدن وجود ندارد، در مورد این گروه نیز باید مقدار خطا در ابتدا مشخص شود و سپس با مد نظر قرار دادن آن اقدام به استفاده از فرمول محاسبه bmi کرد.
بیماری های خاص
دیگر گروهی که استفاده از فرمول محاسبه bmi ممکن است در آن ها نشان دهنده وضعیت واقعی بدن نباشد، افراد مبتلا به بیماری های خاص هستند.
به عنوان مثال بیماران دیابتی یا مبتلا به سرطان پانکراس دائما در حال نوسان وزنی می باشند، یا افراد مصرف کننده داروهای هورمونی در مدت زمانی کوتاه وزن های متفاوتی خواهند داشت که در این افراد بهترین کار استفاده از فرمول محاسبه bmi بعد از کنترل بیماری است اما در صورتی که فرد پیش از مبتلا شدن به بیماری نیز دچار عدم تناسب وزن باشد، می تواند از فرمول با درصدی خطا استفاده کرد.
شاخص توده بدنی بیش از حد پایین ناشی از چیست و چه عوارضی دارد؟
در توضیح جدول bmi گفته شد، که شاخص های این جدول از کمبود وزن آغاز می شوند. کمبود وزن شرایطی است که فرد نسبت به قد خود وزن پایین تری دارد که شاید برای بسیاری از افراد خوشایند باشد اما در دراز مدت می تواند به مشکلات جدی و آسیب های بزرگ به سلامتی فرد منجر شود.
کمبود وزن
کمبود وزن زمانی است که عدد به دست آمده از فرمول محاسبه شاخص توده بدنی یا bmi مقداری کمتر از 18 را نمایش دهد. اغلب افرادی که به کمبود وزن مبتلا هستند از مشکلات تغذیه ای و سو هاضمه رنج می برند که ممکن است خود خواسته و برای تناسب اندام بوده یا به علت بیماری های مختلف اتفاق افتاده باشد.
به هرحال فرقی ندارد که کمبود وزن ناشی از چه چیزی باشد، مسئله مهم این است که به اندازه اضافه وزن و چاقی، کمبود وزن نیز می تواند خطرناک بوده و مشکلات جدی برای فرد به وجود آورد به همین دلیل به محض اینکه با محاسبه bmi فرد متوجه کمبود وزن شد، باید اقدامات درمانی لازم را آغاز کند.
مشکلات کمبود وزن
اولین مشکل ناشی از کمبود وزن، کمبود ویتامین ها در بدن است. تحقیقات نشان داده افرادی که کمتر از حد نرمال و سلامت وزن دارند معمولا بیشتر در معرض بیماری هایی که ناشی از فقر ویتامین ها در بدن است قرار دارند، به خصوص در کمبودهای شدید این افراد در معرض مرگ زودرس نیز قرار دارند که احتمال آن دو برابر افراد عادی است.
کمبود وزن باعث کاهش توانایی سیستم ایمنی بدن نیز می شود و فرد را در ابتلا به بیماری های شایع مانند سرماخوردگی و… ضعیف تر می کند، همچنین افرادی که به کمبود وزن مبتلا هستند معمولا بیشتر به پوکی استخوان دچار می شوند. زنان دچار این مشکل، تا زمان رسیدن به وزن نرمال معمولا نابارور هستند و تمام افرادی که دارای کمبود وزن هستند احتمال بالاتری در ابتلا به عفونت دارند.
بالا بودن شاخص توده بدنی نسبت به میزان نرمال چه مشکلاتی ایجاد می کند؟
همان طور که در ابتدای مقاله گفته شد، زمانی که صحبت از شاخص توده بدنی می شود، بیشتر افراد چاقی را تصور می کنند که تا حدودی درست است و اکثرا افراد مبتلا به چاقی با استفاده از این فرمول، ابتدا اضافه وزن خود را محاسبه کرده و سپس برای رسیدن به وزن نرمال و سلامت اقدام می کنند.
شاخص بالاتر از حد سلامت
زمانی که شاخص توده بدنی، بالاتر از حد سلامت باشد فرد ابتدا به اضافه وزن دچار می شود و هرچقدر این میزان افزایش پیدا کند فرد به چاقی و چاقی مفرط دچار می شود که این روند بسیار خطرناک است.
اضافه وزن از شاخص 25 آغاز می شود و با توجه به اینکه این میزان معمولا در ظاهر بسیاری از افراد نشان دهنده یا آزار دهنده نیست، خیلی زود به اعداد بالاتر و چاقی می رسد.
رسیدن به این اعداد نشان دهنده این است که فرد در معرض ابتلا به بیماری های مختلف قرار دارد. شایع ترین بیماری افرادی که به چاقی مبتلا هستند بیماری دیابت و مشکلات قلبی است که با کنترل وزن، قابل درمان می باشند.
مشکلات بالا بودن bmi
بالا بودن شاخص توده بدنی نشان دهنده اضافه وزن یا چاقی فرد است که مشکلات زیادی را برای فرد به وجود می آورد. شایع ترین مشکل اضافه وزن و چاقی که تقریبا تمام افراد دچار این مشکل، به آن مبتلا می شوند دردهای مفصلی است.
درد زانوها و کمر با افزایش وزن بیشتر می شود و گاها تا حدی افزایش پیدا می کند که فرد توانایی راه رفتن را از دست می دهد. دیگر مشکل رایج افرادی که به چاقی مبتلا هستند بیماری های فشار خون است که موجب اختلال در خون رسانی بدن می شود و اغلب با افزایش فشار خون فرد را به خطرات جدی مانند سکته قلبی دچار می کند.
اکثر افراد مبتلا به چاقی نیز مانند افراد دچار کمبود وزن با مشکلات باروری مواجه هستند و در تنفس نیز دچار اختلالاتی هستند که در زمان خواب ممکن است فرد را دچار خطر سکته مغزی ناشی از عدم اکسیژن رسانی صحیح به مغز کند. این افراد همچنین راندمان کمتری در انجام فعالیت ها دارند، زودتر خسته شده و انرژی آن ها نیز زودتر به اتمام می رسد.
با استفاده و محاسبه bmi چگونه می توان به حفظ سلامتی بدن کمک کرد؟
با استفاده از فرمول محاسبه bmi وضعیت بدن مشخص می شود و با استناد به آن می توان اقدامات لازم برای رسیدن به محدوده سلامت وزنی را مشخص و برای دستیابی به آن برنامه ریزی کرد.
اطلاع از وضعیت سلامتی
اولین و مهم ترین کمک محاسبه bmi به فرد، مشخص کردن وضعیت بدن از نظر سلامتی است. یکی از فاکتورهای مهم سلامتی وزن متناسب است. زمانی که فرد هیچگونه چربی در بدن نداشته و دچار کمبود وزن نیز نباشد به معنی تعادل هورمونی است و نشان دهنده فعالیت صحیح اندام های بدن است، در صورتی که محدوده مشخص شده در محاسبه bmi خارج از وضعیت سلامت باشد فرد باید اقدامات لازم برای دستیابی به آن را انجام دهد.
مدیریت وزن
علاوه بر مشخص کردن وضعیت سلامتی، فرد بعد از محاسبه bmi با توجه به اینکه میزان توده چربی در نتایج این روش مشخص می شود، فرد می تواند برای مدیریت وزن اقدامات لازم را انجام دهد. به عنوان مثال افرادی که به اضافه وزن دچار هستند با تشخیص میزان آن و مقداری که تا رسیدن به سلامت وزنی فاصله دارند می توانند برنامه ریزی های لازم را انجام دهند.
انتخاب راحت تر و دقیق تر روش کنترل وزن
همان طور که گفته شد بسته به نتایج به دست آمده از فرمول محاسبه bmi، فرد باید روشی را برای افزایش یا کاهش وزن انتخاب کند که این روش تا حد زیادی به میزان اضافه وزن یا کمبود وزن بستگی دارد. به عنوان مثال افرادی که شاخص توده بدنی آن ها بیشتر از 40 می باشد با روش های رایج مانند ورزش و رژیم نمی توانند اضافه وزن خود را درمان کنند و به روش هایی مانند جراحی نیاز دارند.
محاسبه bmi در دوران بارداری، با در نظر گرفتن چه خطاها و چه پارامترهایی انجام می شود؟
یکی از شرایطی که ممکن است در محاسبه bmi خطاهایی ایجاد شود، زمانی است که این محاسبه در دوران بارداری فرد انجام می شود
در این دوران به دلیل نوسانات دائمی وزن، مقدار نشان داده شده در این فرمول خطای زیادی داشته و مقدار واقعی نیست، اضافه وزنی که در این دوران مشاهده می شود اغلب به دلیل وضعیت بارداری است و اضافه وزن کاذب نامیده می شود، با این حال در صورتی که فرد مستعد به اضافه وزن باشد معمولا محاسبه bmi برای کنترل وزن از پیش از اقدام به بارداری، زیر نظر پزشک هستند مورد استفاده قرار می گیرد.
Bmi بارداری و شاخص آن
در دوران بارداری مطابق با رشد جنین وزن نیز افزایش پیدا می کند، به خصوص با توجه به اینکه تغذیه جنین نیز در این دوران وابسته به تغذیه مادر است، نوسانات وزنی احتمال بیشتری دارند در نتیجه معمولا محاسبه bmi در زنان در این دوران پیشنهاد نمی شود، مگر در افرادی که پیش از بارداری نیز به اضافه وزن یا کاهش وزن مبتلا بوده باشند.
در این شرایط با توجه به bmi قبل از بارداری مادر، تغییرات وزنی و bmi در حین بارداری محاسبه می شود که باید متناسب با ماه های بارداری تغییر کند.
در صورتی که فرد پیش از اقدام به بارداری به پزشک مراجعه نکرده باشد و bmi خود را مشخص نکرده باشد، معمولا بسته به قد، سن و استخوان بندی، اولین bmi محاسبه شده آن ها، bmi شاخص خواهد بود و تغییرات وزنی در ماه های دیگر بسته به آن انجام می گیرد.
تغییرات bmi در ماه های بارداری
همان طور که گفته شد بعد از مشخص شدن bmi شاخص که مقدار قبل بارداری یا اولین معاینه بارداری است، ماه های بعد محاسبه و بررسی می شوند. در سه ماهه اول بارداری به دلیل حساسیت های غذایی معمولا بیشتر زنان با کاهش وزن مواجه می شوند، که در این ماه ها bmi کاهش پیدا خواهد کرد، بعد از این ماه ها با بزرگ شدن جنین و نیاز بیشتر به مصرف غذا وزن مادر نیز افزایش پیدا می کند که bmi رشد خواهد داشت.
این افزایش باید مطابق با سنین جنین اتفاق بیفتد و در صورتی که میزان آن بیش از حد باشد خطرناک است و احتمالاتی مانند دیابت بارداری، یا رشد بیش از حد جنین که ممکن است ناشی از بیماری بوده یا به بیماری منتهی شود بررسی می شوند.
برای کودکان فرمول محاسبه bmi بر اساس چه پارامترهایی مورد استفاده قرار می گیرد و محدوده مناسب آن چه میزان است؟
فرمول محاسبه bmi برای تمام سنین و به طور کل تمام افراد یک فرمول کلی است که در آن قد و وزن مورد استفاده قرار گرفته و نتیجه آن در جدولی که نشان دهنده شاخص های فرمول محاسبه bmi است قرار می گیرد و تنها بر اساس پارامترهای مختلف تغییراتی در آن لحاظ می شود. در ادامه در مورد اختلافات فرمول محاسبه bmi کودکان با بزرگسالان صحبت خواهیم کرد.
فرمول محاسبه bmi در کودکان
فرمول محاسبه bmi در کودکان کاملا مشابه با بزرگسالان است. اما در کودکان سه فاکتور جنسیت، سن و استخوان بندی با حساسیت بیشتری در این فرمول لحاظ می شوند.
با افزایش سن در کودکان، رشد نیز افزایش پیدا می کند به همین دلیل محاسبه شاخص توده بدنی در آن ها باید به طور سالانه انجام شود. همچنین این محاسبه در کودکان جزئی تر انجام می گیرد.
با توجه به رشد دائمی و فصلی کودکان به جای شاخص های جدول که عددی کلی دارند برای آن ها صدک در نظر گرفته می شود. صدک ها دامنه وسیع تری نسبت به شاخص عادی دارند و با توجه به فعالیت بیشتر کودکان و سوخت و ساز بالاتر بدن آن ها مقادیر متفاوتی دارند.
به عنوان مثال در کودکان صدک کمتر از 2 نشان دهنده کمبود وزن است اما در صورتی که نتیجه حاصل از فرمول محاسبه bmi در صدک 2 تا 97 قرار داشته باشد کودک دارای وزن نرمال است و با تجاوز وزنی از صدک 97 کودک به اضافه وزن و در مقادیر بالاتر به چاقی مبتلا است که خطرساز می باشد.
آیا جنسیت می تواند در نتایج حاصل از محاسبه bmi تاثیرگذار باشد؟
در بخش های قبلی گفته شد به یکی از مسائل تاثیر گذار در نتیجه محاسبه شاخص توده بدنی جنسیت افراد است که البته این عامل به طور مستقیم در فرمول لحاظ نمی‌شود و تنها اثر آن به تغییرات فرمول مورد توجه قرار می گیرد. تغییراتی که شاخص توده بدنی در زنان و مردان دارد به دلیل توزیع متفاوت بافت ها و چربی و عضله در بدن آنهاست که در وزن تاثیر گذاشته و نسبت به قد مقدار متفاوتی را برای شاخص توده بدنی به وجود می آورد.
مقادیر شاخص توده بدنی در مردان
شاخص توده بدنی در مردان کمی با زنان متفاوت است به عنوان مثال در قد مشابه ۱۷۰ مردان باید چیزی حدود ۶۵ تا ۷۵ کیلوگرم وزن داشته باشند که این مقدار میزان طبیعی وزن آنهاست در حالی که در زنان این میزان نهایتاً باید ۶۵ کیلوگرم یا ۷۰ باشد تا تناسب اندام داشته باشند و در محدوده سلامت وزنی قرار داشته باشند. در مردان شاخص توده بدنی برای وزن سالم از از ۱۹ تا ۲۰ آغاز می شود و تا ۲۹ فرد در سلامت وزنی قرار دارد.
شاخص توده بدنی در زنان
در زنان اما وضعیت شاخص توده بدنی متفاوت است و با توجه به کمبود عضله در بدن آن ها این مقادیر در هر محدوده کمتر است، به عنوان مثال در صورتی که نتیجه bmi 18 و کمتر باشد فرد به کمبود وزن دچار است و محدوده وزن طبیعی نیز نهایتا تا 27 است.
البته به دلیل توضیع چربی و نوع آن ممکن است در یک وزن و قد مشابه، زنان چاق تر از مردان دیده شوند که دلیل این مشکل، وضعیت بهتر بدن مردان در عضله سازی و تبدیل چربی ها به عضله است.
بعد از استفاده از فرمول محاسبه bmi چگونه می توان روش لاغری را انتخاب کرد؟
بعد از مشخص شدن نتایج حاصل از فرمول محاسبه bmi و بالا بودن عدد به دست آمده، باید روش لاغری را انتخاب کرد تا هرچه زودتر به سلامت وزن و تناسب اندام رسید.
همان طور که در بخش های قبل گفته شد، bmi بالا هشداردهنده در مورد سه وضعیت اضافه وزن، چاقی و چاقی مفرط است که در هر کدام روش انتخابی برای کاهش وزن متفاوت خواهد بود.
روش لاغری در افراد مبتلا به اضافه وزن
زمانی که فرد به اضافه وزن مبتلا باشد کاهش وزن و لاغری ساده تر خواهد بود. این افراد با تغییر رژیم غذایی و کالری شماری می توانند وزن اضافه خود را کاهش دهند. به این منظور می توان با مراجعه به یک پزشک تغذیه برنامه ای مناسب برای کاهش وزن دریافت کرد یا با استفاده از جدول کالری مواد غذایی و محاسبه انرژی هر کدام از غذاهای مصرفی، تغذیه را کنترل کرد تا به وزن مناسب دست پیدا کرد.
نکته مهمی که برای کاهش وزن این افراد وجود دارد، کاهش تدریجی است تا ماندگاری داشته و بعد از رسیدن به وزن ایده آل و رها کردن رژیم غذایی مجددا اضافه وزن رخ ندهد.
روش لاغری در افراد مبتلا به چاقی
در افرادی که شاخص توده بدنی آن ها نشان دهنده وضعیت چاقی است کاهش وزن سخت تر است چون مقدار بیشتری داشته و زمان برتر نیز خواهد بود. این افراد معمولا به تنهایی با استفاده از رژیم نمی توانند وزن اضافه خود را کاهش دهند و به سلامت وزنی برسند، این افراد در کنار رژیم غذایی باید از ورزش نیز استفاده کنند تا بیشتر از کالری دریافتی، کالری سوزی داشته باشند. چاقی در این افراد دیرتر درمان می شود و کاهش وزن روند کندتری دارد.
روش لاغری در افراد مبتلا به چاقی مفرط
در نهایت، آخرین میزان چاقی که در شاخص توده بدنی مشخص می شود چاقی مفرط است. این میزان چاقی بیشترین حد اضافه وزن را داشته و خطرناک ترین نوع چاقی نیز هست.
این میزان چاقی حتی با رژیم غذایی نیز برطرف نمی شود یا برطرف کردن آن با رژیم مدت زمان زیادی نیاز دارد و فرد باید از یک رژیم غذایی سخت پیروی کند. این افراد حتی در صورت کاهش وزن با رژیم نیز، مجدد دچار اضافه وزن خواهد شد و تنها راهی که برای کاهش وزن قطعی آن ها و رسیدن به تناسب وزنی وجود دارد استفاده از جراحی های لاغری است.
آمارهایی که از محاسبه bmi در ایران حاصل می شود چه وضعیتی دارند؟
محاسبه bmi یک روش جهانی است که برای بررسی چاقی و لاغری مورد استفاده قرار می گیرد و زمانی که نیاز به مشخص کردن آمار این مشکلات باشد از نتایج به دست آمده از این بررسی ها استفاده می شود.
آمارهایی که از محاسبه bmi در ایران به دست می آید نشان دهنده این است که چاقی در ایران میزان بیشتری از لاغری داشته و در سال های اخیر این آمار رو به رشد بوده و افراد بیشتری به آن درگیر شده اند.
آمارهای محاسبه bmi در ایران نشان دهنده ابتلای بیشتر زنان نسبت به مردان به چاقی است که به خصوص در دختران زیر 20 سال این میزان بیشتر است که از کمبود فعالیت های بدنی در این گروه نشات می گیرد. همچنین بیماری هایی که به علت شیوع چاقی افراد به آن مبتلا می شوند نیز در ایران آماری نگران کننده دارد.
چاقی و اضافه وزن در فرمول محاسبه bmi چه تفاوت هایی دارند؟
علی رغم اینکه در بخش های قبل در مورد شاخص های توده بدنی صحبت شد و محدوده های مختلف آن معرفی شد، در این بخش قصد داریم به دو محدوده مهم این شاخص به طور جزئی تر بپردازیم. اضافه وزن و چاقی دو مرحله پشت هم در جدول فرمول محاسبه bmi هستند که گاهی اوقات توسط افراد عادی اشتباه گرفته می شوند.
مرحله اضافه وزن پیش از چاقی قرار دارد و مرحله ای است که ممکن است افراد در آن هنوز دچار تجمع بیش از حد چربی نشده باشند و از نظر ظاهری دارای تناسب نسبی باشند، هرچقدر این میزان بیشتر شود فرد به چاقی نزدیک تر می شود.
اضافه بودن بیشتر از 10 کیلو، bmi را در محدوده اضافه وزن قرار می دهد در حالیکه در وضعیت ظاهری فرد تفاوت چندانی ایجاد نمی کند در حالیکه چاقی زمانی رخ می دهد که فرد حداقل 20 کیلو اضافه وزن داشته باشند.
در چاقی تجمع چربی بیشتری نسبت به اضافه وزن رخ می دهد و کاهش وزن نیز نسبتا سخت تر از زمانی خواهد بود که فرد به اضافه وزن مبتلاست. همچنین خطراتی که فرد در اثر چاقی به آن ها مبتلا می شود بیشتر از خطراتی است که افراد دچار اضافه وزن به آن ها مبتلا می شوند.
وزن ایده آل تعریف شده در فرمول محاسبه bmi به چه صورت است؟
یکی از نتایج فرمول محاسبه bmi، وضعیت نرمال یا سلامت وزن است. افرادی که در این محدوده وزنی قرار دارند از سلامت کامل برخوردار هستند اما ممکن است مستعد به ابتلای اضافه وزن یا کمبود وزن باشند در نتیجه برای ماندن در این محدوده باید مصرف مواد غذایی را در حد مورد نیاز بدن نگه داشته و با حداقل فعالیت بدنی به ماندن در این محدوده وزنی کمک کنند.
وزن ایده آل
قرار داشتن در محدوده وزن ایده آل به معنی تناسب قد و وزن با یکدیگر است، در صورتی که بدن از این تناسب برخوردار باشد معمولا توده چربی به خصوصی در آن دیده نمی شود یا توده چربی به طور کل صفر است. وزن ایده آل نسبت به قد و وزن متفاوت است، همچنین استخوان بندی، وضعیت سلامتی بدن و… نیز در مشخص کردن آن موثر می باشند.
روش های حفظ تناسب اندام
همان طور که گفته شد متعادل کردن کالری دریافتی در ازای کالری مصرفی یکی از ساده ترین روش ها برای حفظ تناسب اندام و سلامتی وزن است. زمانی که این دو عدد با هم مطابقت داشته باشند فرد از تناسب اندام برخوردار خواهد بود و این تناسب اندام باقی خواهد ماند. همچنین پیروی از یک رژیم غذایی سالم نیز نقش زیادی در حفظ تناسب وزنی دارد.
در صورت بالا بودن نتایج محاسبه bmi چه اقداماتی باید انجام شود؟
در صورت استفاده از فرمول محاسبه bmi در منزل و مشاهده نتیجه بالا از آن فرد باید مراجعه به پزشک را در اولین فرصت انجام دهد. در این مراجعه پزشک معمولا ابتدا محاسبه bmi را به وسیله پارامترهایی که در نتیجه تاثیر دارد مجددا انجام می دهد و در صورت مشابهت نتیجه با نتیجه به دست آمده در خانه اقدامات لازم برای درمان این مشکل انجام می گیرد.
در اولین قدم، پزشک برای بیمار آزمایشاتی تجویز می کند که این آزمایش ها وضعیت غدد و هورمون ها را تعیین می کنند. گاهی بالا بودن شاخص توده بدنی و چاقی به دلیل اختلالات داخلی است که در این شرایط روند درمان متفاوت خواهد بود.
در صورتی که آزمایشات نشان از عادی بودن شرایط بیمار داشته باشد، پزشک اقدام به بررسی سبک زندگی و تغذیه بیمار خواهد کرد. معمولا در bmi بالایی که ناشی از بیماری نباشد بیمار کالری دریافتی بیشتری نسبت به مصرف آن دارد که موجب چاقی می شود.
در این شرایط بسته به مقداری که از فرمول محاسبه bmi به دست آمده باشد مناسب ترین روش برای درمان و برگشت به شاخص نرمال انتخاب می شود که در مورد آن در بخش های قبل مفصلا توضیح داده شد.
فرمول محاسبه bmi برای ورزشکاران چه استثنائاتی دارد؟
گفته شد که محاسبه bmi در زنان باردار معمولا با خطا مواجه می شود که ناشی از نوسانات شدید وزنی در این دوران است. دیگر گروهی که محاسبه bmi در آن ها احتمال خطای زیادی دارد و باید در پارامترهای محاسبه موارد بیشتر و استثنائاتی در نظر گرفته شود.
مقدار خطای محاسبه bmi در ورزشکاران
برای محاسبه bmi در ورزشکاران بجای در نظر گرفتن چربی باید میزان عضله در نظر گرفته شود، چون بعد از انجام تمرینات سخت ورزشی چربی در بدن این افراد به عضله تبدیل می شود که از بین برده نمی شود و در وزن فرد تغییراتی ایجاد می کند.
این مسئله به خصوص در ورزشکاران حرفه ای بیشتر دیده می شود و باعث عدم تناسب بین قد و وزن می شود که ممکن است در استفاده از فرمول محاسبه bmi اضافه وزن یا چاقی را نشان داده در حالیکه از نظر فاکتورهای فیزیکی فرد در تناسب کامل قرار داشته باشد.
شاخص ها در ورزشکاران حرفه ای از شاخص در افراد عادی بیشتر است، به عنوان مثال محدوده نرمال وزن تا 26-28 نیز محاسبه می شود. همچنین تقریبا 10 درصد از عدد به دست آمده به دلیل وجود عضله خطا محاسبه شده و عدد به دست آمده بسته به زمان ورزش و شدت آن کمتر یا بیشتر محاسبه می شود.
آیا استفاده از فرمول محاسبه bmi نیاز به تخصص به خصوصی دارد؟
یکی از دغدغه های مهم در استفاده از فرمول محاسبه bmi محاسبه شخصی این فرمول در منزل و احتمال محاسبه خطای آن است. با توجه به اینکه دو پارامتر اصلی در این فرمول یعنی قد و وزن، در منزل نیز قابل اندازه گیری هستند در صورت دقت کافی در محاسبه آن ها نتایج به دست آمده از فرمول دقت کافی خواهند داشت.
مگر در شرایطی که فرد به بیماری خاصی دچار باشد یا داروهای خاصی مصرف کند که در این صورت بهتر است استفاده از فرمول محاسبه bmi توسط پزشک متخصص انجام شود تا تمام مواردی که ممکن است در نتیجه آن اثر داشته باشد به طور دقیق بررسی شوند.
برای دانستن اینکه bmi مورد قبول بیمه تامین اجتماعی باید بالای چه عددی باشد توصیه می کنیم پست Bmi مورد قبول بیمه را مشاهده کنید.
هر چند وقت یکبار می توان از فرمول محاسبه bmi استفاده کرد؟
به طور کل بازه زمانی خاصی برای استفاده از فرمول bmi وجود ندارد و فرد هر زمان که تغییرات وزنی داشته باشد می تواند برای اطمینان از قرار داشتن در محدوده سلامت از این فرمول استفاده کند، اما در برخی موارد استفاده از این فرمول و بررسی سلامت بدنی اهمیت بیشتری دارد.
به عنوان مثال بعد از یک دوره بیماری سخت باید از این فرمول استفاده کرد تا در صورت قرار گرفتن در محدوده کمبود وزن اقدامات درمانی انجام شوند، یا در صورت ابتلا به مشکلات غدد مانند تیروئید، باید محاسبه در بازه های زمانی کوتاه تری انجام شود تا در صورت مشاهده اضافه وزن پیش از رسیدن به چاقی اقدامات درمانی آغاز شوند.
کدام گروه از پزشکان بیشتر از فرمول محاسبه bmi استفاده می کنند؟
آخرین پرسشی ک در این مقاله به بررسی آن خواهیم پرداخت، استفاده از فرمول محاسبه bmi توسط پزشکان مختلف است. تقریبا تمام پزشکانی که به نوعی با وزن افراد سروکار داشته باشند این فرمول را برای اطلاع از وضعیت بدنی، به عنوان جزئی از معاینات خود مورد استفاده قرار می دهند.
به عنوان مثال پزشکانی که در زمینه انجام جراحی های لاغری فعالیت می کنند برای محاسبه شاخص توده بدنی و انتخاب نوعی جراحی از فرمول محاسبه bmi استفاده می کنند یا پزشکان تغذیه برای انتخاب نوع رژیم این فرمول را مورد استفاده قرار می دهند.
با توجه به مطالب گفته شده تا اینجا، می توان نتیجه گیری کرد که فرمول محاسبه bmi روش پیچیده ای نیست و با در نظر گرفتن برخی ملاحظات می توان به سادگی از آن استفاده کرده و از وضعیت بدنی خود آگاه شد.
برای دانستن هزینه های جراحی چاقی اسلیو با بیمه سلامت پیشنهاد می کنیم پست هزینه عمل اسلیو با بیمه سلامت را مشاهده کنید.
