امروز با موضوع گرید بندی زخم پای دیابتی در خدمت شما هستیم.
شما می توانید جهت دریافت مشاوره رایگان اولیه توسط پزشک متخصص با شماره زیر در تماس باشید.
گرید بندی زخم پای دیابتی یکی از اولین اقداماتی است که توسط پزشک در زمان مراجعه بیماری دیابتی با زخم پا انجام می شود. این کار کمک می کند که پزشک روش درمانی را به شکل ساده تری انتخاب کند و اقدامات لازم را به موقع انجام دهد.
در مورد گرید بندی زخم پای دیابتی جزئیات مختلفی وجود دارد و اینکار تنها باید توسط پزشک حاذق انجام شود چون یک تشخیص نادرست می تواند فرد را نیازمند به قطع پا کند.
برای تشخیص بهترین کلینیک درمان زخم پای دیابتی لطفا از صفحه کلینیک زخم پای دیابتی دیدن کنید.
مقدمه
در این مقاله قصد داریم علاوه بر توضیحاتی در مورد دیابت و زخم پای دیابتی برخی جزئیات را در مورد اهمیت گرید بندی زخم پای دیابتی به درستی به شما ارائه کنیم تا در صورت ابتلا به این بیماری و مشاهده زخم، اقدامات لازم را به موقع انجام داده و از خطرساز شدن وضعیت زخم جلوگیری کنید.
گرید بندی زخم پای دیابتی چیست؟
گرید بندی زخم پای دیابتی ها یعنی انتخاب بهترین روش درمان و مراقبت برای زخم پای دیابتی.
انواع گرید بندی زخم پای دیابتی:
- واگنر مگیت
- دانشگاه تگزاش
- SAD
- ساده ها
در ادامه به سوالات زیر پاسخ خواهیم داد:
دیابت چیست؟
دیابت چند نوع دارد؟
افراد به چه علت به دیابت مبتلا می شوند؟
دیابت باعث بروز چه مشکلاتی در بیماران می شود؟
زخم پای دیابتی چیست؟
چه مسائلی در ابتلا به زخم پای دیابتی اثرگذارتر می باشند؟
تشدید زخم پای دیابتی به چه عواملی بستگی دارد؟
آمار زخم پای دیابتی در بیماران به چه صورت است؟
احتمال بروز زخم پای دیابتی در کدام گروه از افراد بیشتر است؟
آیا احتمال تبدیل زخم پای دیابتی به عفونت وجود دارد؟
تغییرات شکل و ظاهر پا در اثر زخم پای دیابتی به چه صورت است؟
زخم پای دیابتی چه علائمی دارد؟
در چه شرایطی زخم پای دیابتی نیاز به جراحی دارد؟
گرید بندی زخم پای دیابتی چیست و به چه صورت انجام می شود؟
در صورتی که درمان بیمار با جراحی انجام شود، مراقبت های قبل و بعد به چه صورت است؟
در صورت ابتلا به عفونت از زخم پای دیابتی چه اقداماتی باید انجام داد؟
پیشگیری از زخم پای دیابتی به چه صورت امکان پذیر است؟
عدم درمان زخم پای دیابتی چه مشکلاتی ایجاد می کند؟
گرید بندی زخم پای دیابتی چه تاثیری در درمان دارد؟
بررسی و گرید بندی زخم پای دیابتی توسط خود بیمار به منظور انجام اقدامات اولیه به چه صورت انجام می شود؟
مراقبت های غذایی برای پیشگیری از زخم پای دیابتی به چه صورت است؟
چه علائمی با زخم پای دیابتی اشتباه گرفته می شوند؟
کفش مناسب در زخم پای دیابتی با در نظر گرفتن چه فاکتورهایی باید انتخاب شود؟
دیابت چیست؟
دیابت یکی از بیماری هایی است که در هر سنی بروز می کند و در دنیای امروز شیوع بیشتری نسبت به گذشته دارد. شیوع این بیماری در دنیای امروز به دلیل سبک زندگی افراد است که از نیروی انسانی و تلاش های دستی به نیروی ماشینی و از غذاهای سالم خانگی به غذاهای نیمه آماده، فست فودی و رستورانی تبدیل شده است.
دیابت و تغییرات بدن
در دو دوره زندگی افراد به بیماری دیابت مبتلا می شوند. یا از همان کودکی و از بدو تولد و یا در سنین بزرگسالی و بعد از سی سالگی. این دو نوع دیابت از نظر وضعیت بدن در زمان ابتلا کاملا متفاوت بوده و نیازها و شرایط بیمار برای درمان و تسکین بیماری نیز متفاوت است.
در بدن هورمونی از پانکراس ترشح می شود که انسولین نام داد. انسولین مسئول کنترل قند خون است و باعث تعادل آن در بدن می شود. زمانی که ترشح این هورمون با اختلال مواجه شود فرد به کمبود یا ازدیاد قند خون تبدیل می شود. در این شرایط نسبت به قند غذای مصرفی دو اتفاق در بدن رخ خواهد داد.
یا قند بدون اثرگذاری بر سلول ها و جذب توسط آن ها از بدن خارج می شود و فرد با کمبود شدید قند خون مواجه می شود که حاد ترین حالت بیماری غش و ضعف در اثر کمبود قند است یا قند در بدن باقی مانده و در خون تجمع پیدا می کند که قند خون بالا رفته و افزایش قند خون نیز موجب مشکلات زیادی برای فرد می شود.
علائم و نشانه های بروز دیابت
تشخیص بسیاری از بیماری ها با مشاهده علائم آن ها اتفاق می افتد، به عنوان مثال بیماری سرماخوردگی با آبریزش بینی، گرفتگی صدا و… همراه است، اما بیماری دیابت علامت و نشانه خاصی نداشته و تنها با انجام آزمایشات قند در بازه های زمانی مختلف می توان ابتلا به آن را متوجه شد.
به خصوص در افرادی که والدین و خانواده نزدیک آن ها به بیماری دیابت مبتلا هستند تست های دوره ای قند خون الزامی می باشد تا تشخیص دیابت به موقع انجام شده و اقدامات درمانی لازم نیز در زمان درست صورت گیرد. مهم ترین مشکل بیماران دیابتی زخم پای دیابتی است که در این مقاله قصد داریم به گرید بندی زخم پای دیابتی و معرفی آن به طور مفصل بپردازیم.
زخم پای دیابتی یکی از شایع ترین زخم ها می باشدکه برای چگونگی انجام نحوه پانسمان صفحه نحوه پانسمان زخم پای دیابتی را مشاهده کنید.
دیابت چند نوع دارد؟
اغلب افرادی که در مورد بیماری دیابت اطلاع دارند بیشتر با نوع دو این بیماری و مشکلات و وضعیت بیمار در این نوع آشنا هستند در حالیکه بیماری دیابت دارای انواع مختلف دیگری نیز می باشد، نوع یک، دیابت حاملگی و… انواع مختلف بیماری دیابت هستند که افراد در دوره های مختلف زندگی ممکن است به آن مبتلا شوند. پیش از توضیح در مورد گرید بندی زخم پای دیابتی بد نیست که اطلاعاتی در مورد انواع مختلف دیابت کسب کنید.
دیابت نوع یک
اولین نوع بیماری دیابت، از نظر سن ابتلا دیابت نوع یک می باشد. این بیماری در سنین پایین و گاها از زمان تولد با فرد همراه است. ساز و کار بدن در زمان ابتلا به این نوع دیابت به گونه ای است که بدن انسولین تولید نمی کند یا مقدار آن به حدی پایین است که پاسخگوی نیاز سلول ها در دریافت قند خون نبوده و در نتیجه سلول ها نمی توانند قندی از مواد غذایی دریافت کنند.
این مشکل به دلیل بروز اختلالاتی در پانکراس رخ می دهد، در این شرایط ممکن است پانکراس تولید انسولین را متوقف کرده یا به اندازه کافی تولید نکند، البته برای جبران کمبود انسولین می توان از تزریق انسولین استفاده کرد اما باز هم بدن نسبت به این کمبود ضعیف عمل می کند.
دیابت نوع یک نشانه های خاصی ندارد اما در صورت کاهش وزن شدید، ضعف و بی حالی و تکرر ادرار می توان به ابتلای به این بیماری مشکوک شد.
دیابت نوع دو
نوع دوم بیماری دیابت به دیابت بزرگسالی یا دیابت نوع دو معروف است. دیابت نوع دو در بزرگسالان رخ می دهد و عمدتا افراد بالای سی سال به این بیماری درگیر می شوند. از نظر وضعیت داخلی بدن، فرد شرایط کاملا متفاوت با دیابت نوع یک دارد و این دو نوع نقطه مقابل یکدیگر هستند.
در بدن افراد دیابت نوع دو پانکراس به طور عادی عمل می کند و حتی ممکن است انسولین بیشتر از نیاز سلول ها تولید شود اما سلول ها گیرنده جذب انسولین را از دست می دهند و در واقع هرچقدر انسولین تولید شود نیز بی اثر می شود،
در این شرایط چون انسولین در بدن وجود دارد قند مواد غذایی نیز همراه با آن در بدن باقی می ماند و چون توسط هیچ سلولی جذب نمی شود در خون تجمع پیدا کرده و فرد را به بیماری قند خون مبتلا می کند. دیابت نوع دو نیز، علامت به خصوصی نداشته و افراد در هر زمان و با هر شرایطی ممکن است به آن مبتلا شوند.
دیابت حاملگی
آخرین نوع بیماری دیابت، که به عنوان یک بیماری موقتی معرفی می شود دیابت حاملگی نام دارد. همان طور که از نام این نوع دیابت پیداست، دیابت حاملگی تنها در زنان باردار رخ می دهد و در دوران بارداری بروز کرده و قند خون را افزایش می دهد.
از نظر شرایط بدن در زمان ابتلا به این نوع بیماری، فرد وضعیتی همچون دیابت نوع دو دارد. بیشتر زنانی که به دیابت حاملگی مبتلا می شوند بعد از زایمان خود به خود درمان می شوند اما در صورتی که دیابت درمان نشود، به نوع دو تبدیل شده و فرد باید مطابق با وضعیت دیابت نوع دو، درمان ها را انجام دهد.
افراد به چه علت به دیابت مبتلا می شوند؟
به طور کل نمی توان دلیلی را به عنوان دلیل قطعی ابتلا به دیابت معرفی کرد. به خصوص که دیابت دارای چند نوع مختلف است، در هر نوع مسائل مختلفی ممکن است منجر به ابتلای فرد به بیماری دیابت شوند، با این حال تحقیقات نشان دهنده این است که تغذیه نامناسب بیش از هرچیز در ابتلا به بیماری دیابت تاثیر دارد و بعد از آن چاقی دلیل شایع ابتلا یا تشدید به بیماری دیابت است.
برای فهمیدن مراحل چگونگی درمان مشکل زخم پای دیابت توصیه می کنیم پست مراحل اولیه زخم پای دیابتی را مشاهده کنید.
علل ابتلا در دیابت نوع یک
دیابت نوع یک، یک بیماری مادرزادی است، به عبارتی احتمال کمی وجود دارد که فرد به دلیل دلایل ثانویه و بعد از یک دوره سلامتی به آن مبتلا شود و معمولا از همان زمان تولد، علائم کمبود قند خون را دارا می باشد. در این نوع از دیابت که انسولین تولید نشده یا مقدار آن بسیار ناچیز است سلول ها به انسولین نیاز شدید دارند تا عملکرد طبیعی داشته باشند.
به دلیل مادرزادی بودن و مشابهت به سازوکار بدن در بیماری های خود ایمنی که بدن نسبت به سلول های خود آنتی بادی تولید می کند، این نوع از دیابت را جز بیماری های خود ایمنی نیز می دانند.
در برخی افراد وضعیت بیماران در این نوع از دیابت به حدی خطرناک می شود که بیمار برای زنده ماندن باید به طور روزانه انسولین تزریق کند در غیر اینصورت در روند عادی زندگی وی اختلال جدی ایجاد می شود.
علل ابتلا در دیابت نوع دو
نوع بعدی دیابت یا دیابت نوع دو، برخلاف نوع یک این بیماری بعد از دوران جوانی یا در اواسط آن بروز می کند. این نوع از دیابت بیش از هرچیز به چاقی و تغذیه نامناسب بستگی دارد و این دو عامل در ابتلا و شدت گیری آن موثر هستند.
در دیابت نوع دو، پانکراس به حالت عادی انسولین تولید می کند اما سلول ها نمی توانند این انسولین را به مصرف برسانند با این حال به دلیل وجود انسولین در خون، قند دفع نشده و تجمع پیدا می کند.
در دیابت نوع دو، علاوه بر چاقی و تغذیه نامناسب مسائلی مانند مصرف مشروبات الکلی، ژنیک و… نیز اثرگذار می باشند. در این نوع بیمای انسولین موثر بر سلول ها به منظور جذب قند توسط سلول ها مورد استفاده قرار می گیرد.
بیشتر بیماری های دیابت مانند زخم پای دیابتی که برای درمان آن نیاز به گرید بندی زخم پای دیابتی در ابتداست، به علت ابتلا به این نوع از دیابت بروز می کنند.
علل ابتلا در دیابت حاملگی
در نهایت دیابت حاملگی وجود دارد که علت ابتلای به آن تغییرات هورمونی در دوران حاملگی است. دیابت افراد در زمان بارداری همان دیابت نوع دو است که به دلیل برهم خوردن تعادل هورمون ها در بدن رخ می دهد. بیشتر زنانی که در دوران بارداری به این نوع از دیابت مبتلا می شوند بعد از زایمان به طور خودبه خودی درمان می شوند در غیر اینصورت اقدامات درمانی برای بیمار انجام می شود.
دیابت باعث بروز چه مشکلاتی در بیماران می شود؟
دیابت بیماری پرخطری است. این بیماری نه تنها خود باعث ایجاد محدودیت های زیادی در زندگی افراد می شود بلکه با تشدید بیماری های زمینه ای دیگر فرد شرایط زندگی را برای وی خطرناک تر می کند.
برخی از بیماری ها در زمان ابتلای فرد به دیابت زودتر بروز می کنند و برخی بیماری ها نیز صرفا به دیابت وابسته بوده و بعد از ابتلا به دیابت بروز می کنند که در ادامه معرفی شده اند.
کمای دیابتی
کمای دیابتی یکی از مشکلاتی است که صرفا در بیماران دیابتی رخ می دهد. کمای دیابتی وضعیتی است که فرد در آن به بیهوشی مطلق برای مدت زمانی نامشخص مبتلا می شود.
کما حادترین عارضه بیماری دیابت است و تنها در افرادی رخ می دهد که دیابت کنترل نشده دارند و برای درمان این مشکل اقدام خاصی نمی کنند. همچنین بیشتر افرادی به کمای دیابتی مبتلا می شوند که نوع یک این بیماری را دارا می باشند.
کمای دیابتی معمولا بدون علامت خاصی بروز می کند با این حال ضعف، بیحالی شدید، سرگیجه ناگهانی و… می تواند نشانه های نزدیکی به کمای دیابتی باشد. در صورتی که بیماری از کمای دیابتی خارج نشود این مشکل به مرگ فرد منتهی می گردد.
بیماری های کلیوی
دیگر عارضه شایع در میان بیماران مبتلا به دیابت مشکلات و بیماری های کلیوی است. کلیه ها یکی از حساس ترین اندام های بدن نسبت به بیماری دیابت می باشند که ممکن است یکی یا هردو درگیر عوارض این بیماری شده و عملکرد آن با اختلال مواجه شود. در وضعیت حاد بیماران دیابتی برای جبران اختلال کلیه ها ناچار به دیالیز و در بدترین حالت پیوند کلیه می شوند.
ضعف بینایی
چشم ها نیز از اعضایی هستند که در اثر دیابت ضعیف شده و دچار مشکلات جدی می شوند. شدت گیری ناگهانی دیابت و کمای دیابتی ممکن است با عوارضی مانند نابینایی همراه شود.
همچنین بالا رفتن قند خون موجب آسیب به بافت های حساس چشم می شود و چون عروق خونی چشم بسیار ضعیف هستند ممکن است با یکبار نوسان فشار پاره شده و فرد به طور کل نابینا شود.
افزایش کلسترول
در بیماران دیابتی همچنین مشکلات فشار خون و کلسترول بیشتر از سایر بیماران مشاهده می شود. تحقیقات نشان دهنده این است که آمار مرگ و میر در بیماران دیابتی که همزمان به مشکلات قلبی مبتلا هستند دو برابر بیشتر از بیماران قلبی در شرایط عادی است.
کوتاهی طول عمر
تمام مشکلاتی که تا اینجا گفته شد در صورت تکرار و شدت گیری در نهایت به مرگ فرد منجر می شوند به همین دلیل به محض تشخیص دیابت پزشک راه های مختلف درمانی را برای کنترل این بیماری پیشنهاد می کند تا از کوتاهی عمر فرد جلوگیری شود.
مشکلات پای دیابتی
آخرین مشکل بیماری دیابت که در این گفتار به بررسی آن می پردازیم مشکلات پای دیابتی است. بیماران دیابتی دارای عروق ظریف تر و حساس تری نسبت به سایر بیماران هستند، به همین دلیل پای این بیماران بیشتر دچار زخم و آسیب های عفونی می شود.
در صورت ابتلا به زخم، ابتدا با گرید بندی زخم پای دیابتی شدت آن بررسی شده و سپس درمان ها آغاز می شود، نهایی ترین مرحله درمان قطع پا می باشد.
زخم پای دیابتی چیست؟
یکی از مشکلات مهم بیماران دیابتی ضعیف شدن عروق آنها می باشد. ضعف عروق به خصوص نازک شدن رگها موجب مشکلات زیادی در سرتاسر بدن بیماران دیابتی می شود که زخم پای دیابتی یکی از آنها است.
یکی از بیماری های مزمن که ممکن است برای اکثر افراد به وجود آید دیابت می باشد برای انجام جراحی پای دیابتی توصیه می کنیم از پست جراحی پای دیابتی دیدن کنید.
زخم پای دیابتی چیست
به دلیل شیوع بیماری دیابت و افزایش روز افزون این بیماری تحقیقات زیادی در مورد آن انجام می شود. آخرین تحقیقات انجام شده بیان کننده این است که حدود ۱۵ درصد از بیمار دیابتی در سرتاسر جهان در طول عمر و دوران بیماری خود برای یکبار هم که شده زخم پای دیابتی را تجربه می کنند.
زخم پا شایع‌ترین مشکلی است که بیماران دیابتی دچار آن میشوند و در بسیاری از آنها وضعیت به حدی خطرناک میشود که تنها راه درمان جراحی و قطع عضو می باشد.
بروز زخم پای دیابتی
بالا رفتن سطح قند خون در بدن موجب آسیب به قسمتهای مختلف میشود یکی از این آسیب ها فشار به رگ های بدن است. فشار رگ ها موجب فشار آمدن به پوست میشود و این فشار نیز باعث نازک شدن و حساسیت پوست می شود.
در این شرایط با اولین ضربه و آسیب پوست خراشیده شده و زخم می شود. این زخم ها نسبت به زخم در افراد عادی دیرتر درمان می شوند به همین دلیل خطرات بیشتری دارند.
زخم پای دیابتی، که یک چهارم بیماران دیابتی که به این عارضه مبتلا هستند به بالاترین سطح آن دچار می شوند قسمت هایی از پوست بیمار را از بین می برد، گاهی این مشکل سطحی بوده و گاهی با عمق بیشتر اتفاق می افتد. این زخم ها معمولا پایین تر از زانو ایجاد می شوند و تنها موارد خاصی قسمت های ران و بالاتر از زانو را درگیر می کنند.
ایجاد زخم در افراد عادی معمولا با بسته شدن سطح پوست توسط خون خشک شده در ابتدا و جوش خوردن پوست التیام پیدا می کند اما در بیماران دیابتی این پروسه طولانی تر است و پیش از التیام مجددا زخم سر باز می کند. زخم بیماران دیابتی گاهی اوقات در اثر ساده ترین اتفاقات مانند قرار گرفتن سنگ ریزه در کفش رخ می دهد.
برای درمان تخصصی و قطعی زخم پای دیابتی توصیه می کنیم صفحه درمان قطعی زخم پای دیابتی را ببینید.
چه مسائلی در ابتلا به زخم پای دیابتی اثرگذارتر می باشند؟
برای جلوگیری از آسیب ها و مشکلات زخم پای دیابتی، پزشک معمولا به بیمارانی که در معرض ابتلا به بالاترین سطح گرید بندی زخم پای دیابتی هستند هشدارهای ایمنی برای جلوگیری از این مشکل به وسیله آشنایی با عوامل ابتلا را می آموزد.
آشنایی با این عوامل کمک می کند بیمار به شکل بهتری از پای خود محافظت کرده و از عواملی که ایجاد زخم پا می کنند دوری کند. برخی از مهم ترین این عوامل در ادامه بیان شده اند.
کاهش عصب های حسی
یکی از مشکلاتی که احتمال ابتلا به زخم پای دیابتی را افزایش می دهد تحریک عصب های بدن در اثر ابتلا به بیماری دیابت است. در این شرایط اعصاب به دلیل بالا رفتن قند خون دچار اختلال در عملکرد می شوند و در برخی موارد حتی از بین می روند. این حالت که یک عارضه شایع در میان بیماران دیابتی می باشد با نام نوروپاتی محیطی نیز شناخته می شود.
اعصاب بدن دریافت کننده حواس هستند و زمانی که دچار آسیب دیدگی شوند فرد حس درد و… را از دست می دهد، در این وضعیت، در صورتی که فرد دچار آسیب دیدگی در پا شود درد یا سوزشی احساس نکرده و در نتیجه تا زمانی که زخم مشاهده نشود متوجه آن نخواهد شد و این مشکل منجر به باز ماندن زخم برای مدت طولانی و احتمال عفونی شدن آن می شود.
تنگی عروق
عارضه آتروما دیگر مشکلی است که در بیماران دیابتی منجر به زخم پای دیابتی می شود. در این حالت چربی در عروق موجب بسته شدن رگ ها یا آسیب به آن ها می شود و چون مانع گردش مناسب خون در پا می شود در زمان ایجاد زخم، دیرتر جوش خورده و التیام می یابد در نتیجه احتمال تبدیل یک زخم کوچک به زخمی عمیق و یا ابتلا به عفونت ناشی از دریافت آلودگی در زخم به وجود خواهد آمد.
پوشش نامناسب پا
دیگر عاملی که معمولا موجب ایجاد زخم در پای بیماران دیابتی می شود استفاده از پوشش نامناسب پاست. به عنوان مثال پوشیدن جوراب هایی که در قسمت کشبافت خود بیش از حد تنگ هستند، باعث کاهش جریان همان میزان خون دریافتی در پا شده و در نتیجه بیمار دچار ورم پا و حساسیت بیشتر می شود یا کفش های نامناسبی که از کفی نازک برخوردار هستند در برابر کوچکترین سنگ ریزه ها نیز دچار فرورفتگی می شوند که در نهایت منجر به زخم های سطحی یا عمیق در پای بیمار می شود.
تشدید زخم پای دیابتی به چه عواملی بستگی دارد؟
در بخش قبل مقاله گرید بندی زخم پای دیابتی به عواملی که منجر به زخم پای دیابتی می شوند اشاره شد اما عواملی نیز وجود دارند که زخم های از پیش تشکیل شده را حادتر و خطرناک تر می کنند. این عوامل در حالت عادی و در افراد سالم نیز ممکن است عامل تشدید زخم های بدن باشند اما در بیماران دیابتی این خطر را دوچندان می کنند.
صدمات داخلی و خارجی
صدمات و آسیب های خارجی که ممکن است زخم پای دیابتی را تشدید کند شامل مواردی مانند سوختگی، وزن بالا، راه رفتن بدن کفش و… می باشد. به عنوان مثال در صورتی که با وجود زخم، فرد دچار سوختگی شود زخم عمیق تر شده یا وزن بالا با فشاری که به پا حین راه رفتن وارد می کند موجب باز شدن سطح زخم می شود،
اما در مقابل این صدمات، برخی آسیب ها نیز از داخل بدن رخ می دهند که از جمله آن ها می توان تغییرات هورمونی که منجر به رشد نامناسب ناخن ها و برگشت آن ها به سمت گوشت پا را اشاره کرد که ممکن است موجب ایجاد زخم در ناحیه انگشتان پا می شود.
فشار زیاد به پا
دیگر مشکلی که زخم های پا را تشدید می کند فشار بیش از حد به پاست. بیمار دیابتی به خصوص زمانی که دچار زخم در کف پاست باید از راه رفتن به مدت طولانی خودداری کند تا با فشار به پا و تعریق بالا زخم پا مرطوب نشده و سطح آن تازه نشود. در صورت عدم رعایت این کار و باز شدن زخم پا در اثر فشار ممکن است بیمار متوجه این موضوع نشده و در نتیجه آن عفونت در پا اتفاق بیفتد.
عدم محافظت مناسب فصل
یک بیمار دیابتی، زمانی که دچار زخم در سطح پا می شود در هر فصل باید مراقبت های مختلفی را انجام دهد تا از آسیب جدی به پا و تشدید زخم جلوگیری کند.
به عنوان مثال در فصل زمستان که به دلیل سرمای هوا پوست خشک تر می شود امکان کشیدگی زخم در اثر راه رفتن و باز شدن زخم بیشتر می شود یا در فصل تابستان که تعریق پا بیشتر می شود، در صورت عدم مراقبت صحیح از زخم و ورود آلودگی از طریق قطره های مرطوب عرق احتمال عفونت در پا ایجاد می شود که این مسئله در موارد قطع پا را به تنها راه درمانی تبدیل می کند.
تراشیدن اطراف زخم
جوش خوردن محل زخم و بسته شدن سطح آن باعث کشیدگی پوست می شود و این کشیدگی معمولا باعث ایجاد حس خارش می شود. در بیماران دیابتی این حس کمتر است اما به دلیل ناخودآگاه و عادت به این کار ممکن است بیمار بدون دقت به زخم اطراف زخم را خارش دهد که این مسئله نیز ممکن است زخم را باز کرده و مجددا خونریزی اتفاق بیفتد.
آمار زخم پای دیابتی در بیماران به چه صورت است؟
قبل از توضیح و بررسی گرید بندی زخم پای دیابتی بد نیست که در مورد آمار این مشکل در جهان و ایران اطلاعاتی کسب کنید. وضعیت بیماری دیابت به دلیل تغییر در سبک زندگی مردم تغییرات زیادی نسبت به گذشته داشته و شیوع آن چندبرابر شده است.
استفاده از غذاهای ناسالم فست فودی و رستورانی، در کنار کاهش تحرک و فعالیت جسمی به دلیل ماشینی شدن کارها و آپارتمانی شدن منازل موجب گسترش این بیماری تا حد زیادی شده است.
آمار زخم پای دیابتی در جهان
به نسبت افزایش تعداد بیماران مبتلا به دیابت، مشکلات و عوارض این بیماری نیز جهش دارند. به خصوص در افرادی که بیماری در آن ها هنوز به حالت نهفته است و علائمی ندارد، عوارض دیابت ناگهانی بروز کرده و آمار آن با سرعت بیشتری افزایش پیدا می کند.
تحقیقات جهانی در مورد این بیماری نشان دهنده این است که چیزی حدود پانزده درصد از کل جمعیت دیابتی جهان به زخم پای دیابتی مبتلا هستند. همچنین نیمی از این تعداد در سطحی از بیماری هستند که در صورت عدم پیگیری درمان ناچار به قطع پا برای برطرف کردن مشکلات زخم پا می شوند.
آمار زخم پای دیابتی در ایران
در ایران نیز هم بیماری دیابت و هم عارضه های آن مانند زخم پای دیابتی رشد زیادی نسبت به گذشته داشته اند که این خطرناک است. یکی از دلایل شیوع این عارضه در ایران عدم درمان به موقع و پیگیری شیوه های درمانی است که منجر به افزایش مشکلات نشات گرفته از دیابت است.
همچنین چون بیشتر بیماران دیابتی مبتلا به این مشکل دوره های استراحت و نقاهت خود را به طور کامل سپری نمی کنند زخم ها درمان نشده و از پایین ترین سطح گرید بندی زخم پای دیابتی به بالاترین سطوح آن می رسد.
احتمال بروز زخم پای دیابتی در کدام گروه از افراد بیشتر است؟
زخم پای دیابتی، مشکلی است که تمام افراد دیابتی به آن مبتلا خواهند شد و تنها گرید بندی زخم پای دیابتی در افراد مختلف، متفاوت خواهد بود.
با این حال ممکن است یک بیمار دیابتی با مراقبت کامل از ابتلا به این مشکل جلوگیری کند و به همین میزان نیز افرادی وجود دارند که بیش از سایرین در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند که به برخی از آن ها در ادامه اشاره خواهد شد.
زنان
یکی از گروه های مستعدتر نسبت به ابتلا به زخم پای دیابتی زنان هستند. تحرک زنان به طور روزمره بیشتر از مردان است و چون بیشتر از مردان به شستشو و نظافت می پردازند، پا بیشتر در معرض رطوبت است که در نتیجه احتمال زخم پای دیابتی افزایش پیدا می کند.
به خصوص زنان دیابتی که رفت و آمد و انجام کارهای منزل را بدون پوشش مناسب پا انجام می دهند بیشتر خطر ابتلای به زخم دیابتی را خواهند داشت.
افراد در رنج سنی چهل تا شصت
گروه بعدی از افراد دیابتی که احتمال بروز زخم پا در آن ها بیشتر است بیمارانی که رنج سنی چهل تا شصت را دارند می باشند. این گروه سنی، به خودی خود دچار مشکلاتی مانند ضعف های بدنی ناشی از افزایش سن هستند و با ابتلا به دیابت، به خصوص دیابت کنترل نشده احتمال بروز زخم پای دیابتی در آن ها افزایش پیدا می کند.
مصرف کنندگان دخانیات
بیماران دیابتی که مصرف کننده دخانیات می باشند، به خصوص مصرف کنندگان نوشیدنی های الکلی از دیگر گروه هایی هستند که خطر ابتلا به زخم پای دیابتی در آن ها بیشتر از سایرین دیده می شود. این بیماران به نسبت دارای حساسیت های پوستی بیشتر هستند و در نتیجه زخم پای دیابتی در آن ها زودتر رخ داده و دیرتر التیام پیدا می کند.
افراد دارای اضافه وزن
در نهایت افراد مبتلا به اضافه وزن و چاقی به دلیل فشاری که به عروق و پوست پا ناشی از وزن بالا وارد می شود آخرین گروهی هستند که در معرض زخم پای دیابتی مستعدتر می باشند. به خصوص افرادی که علاوه بر دیابت و چاقی کنترلی بر بیماری های خود نداشته و از دیگر مراقبت ها استفاده نمی کنند با احتمال بیشتری به زخم پای دیابتی مبتلا می شوند.
آیا احتمال تبدیل زخم پای دیابتی به عفونت وجود دارد؟
زخم پای دیابتی یک مشکل جدی است که به محض ابتلای به آن باید به پزشک مراجعه شود تا ابتدا از طریق گرید بندی زخم پای دیابتی سطح آن مشخص شده و سپس اقدامات درمانی لازم انجام شود. در صورتی که درمان زخم پای دیابتی به موقع انجام نشده و از زخم به خوبی مراقبت نشود احتمال گسترش زخم چه از سطح و چه از عمق وجود دارد که این مسئله نیز مشکلات جدی مانند عفونت را به همراه خواهد داشت.
عفونت ناشی از زخم پای دیابتی
عفونت پای دیابتی ممکن است در سه سطح مختلف بروز می کند. هر کدام از این سه سطح وضعیت متفاوتی برای بیمار ایجاد کرده و مراقبت های متفاوتی نیاز دارند.
به عنوان مثال در سطح یک، زخم های سطحی تنها به عفونتی جزئی تبدیل می شوند که این عفونت تنها در محل زخم و سطح پوست بوده و به لایه های پایین تر نفوذ نمی کند.
هرچقدر سطح عفونت بالاتر رود، عمق نفوذ آن نیز افزایش پیدا می کند و در آخرین حد عفونت استخوان ها نیز درگیر این مشکل می شوند تا جایی که قطع پا تنها راه جلوگیری از گسترش عفونت در سرتاسر بدن است.
علائم عفونت زخم پا
عفونت پای دیابتی، علائم به خصوصی نداشته و بیشتر نشانه های آن با نشانه های عفونت معمولی یکسان است که از جمله آن ها می توان تورم در ناحیه زخم، تغییر رنگ و کبودی زخم، تورم، گرما در محل زخم و… را اشاره کرد. در صورتی که درمان عفونت پا به موقع انجام شود بدون هیچ مشکلی بیمار درمان شده و نیازی به قطع پای وی نخواهد بود.
تغییرات شکل و ظاهر پا در اثر زخم پای دیابتی به چه صورت است؟
زخم پای دیابتی، در ابتدای ابتلا یک مشکل ساده و زخمی مانند سایر زخم های عادی است اما با شدت گیری بیماری یا عدم درمان به موقع زخم، ظاهر آن تغییرات زیادی کرده و وضعیت پا را به طور کل تغییر می دهد.
البته تغییر شکل و ظاهر پا ناشی از زخم پای دیابتی در هر بیمار متفاوت است و به عبارتی ظاهر پا در همه افراد یکسان نیست و این مسئله به مواردی مانند اینکه زخم در کدام سطح از گرید بندی زخم پای دیابتی قرار دارد نیز بستگی دارد.
نرمی مفاصل
یکی از مشکلاتی که زخم پای دیابتی ایجاد می کند، آسیب به اعصاب پاست که این مشکل نیز مسائلی مانند نرمی مفاصل را به دنبال خواهد داشت. به خصوص در صورتی که زخم پا منجر به عفونت شده و این عفونت به استخوان ها برسد با از بین بردن بافت مستحکم استخوان و نرم کردن آن موجب تغییر ظاهر پا می شود. برخی بیماران حتی دچار جابجایی استخوان نیز می شوند که ظاهر پا را به طور کل تغییر می دهد.
زخم های سرتاسری
بیماران دیابتی معمولا دارای زخم های زیادی در سطح پای خود هستند که ظاهر بسیاری از آن ها ساده بوده و با کوچکترین خراشیدگی مجددا خونریزی می کند. این مسئله نیز ظاهر پا را تغییر داده و در بسیاری از افراد مانع پوشیدن لباس های مورد علاقه آن ها می شود. این زخم ها معمولا از زانو تا کف پا گسترش پیدا می کنند.
کبودی پا
زخم پای دیابتی در برخی افراد به کبودی پا منجر می شود که این مسئله می تواند هشداری برای ابتلا به عفونت نیز باشد. اما گاهی طولانی شدن زمان التیام زخم ممکن است علت این کبود باشد که ناشی از عدم جوش خوردن زخم و تجمع مداوم خون در ناحیه زخم می باشد.
تغییر وضعیت عروق پا
همان طور که گفته شد زخم پای دیابتی ممکن است باعث زخم عروق و رگ ها در ناحیه پا شود و در برخی از بیماران که زخم ناشی از نازک شدن بیش از حد پوست است رگ های پا از زیر پوست مشخص می شوند.
همچنین بیماران دیابتی مبتلا به زخم پا ممکن است به علت مشکلات خونرسانی و تنگی عروق دچار خشکی بیش از حد پا نیز باشند که این مسئله موجب به وجود آمدن ظاهری ترک خورده در پا می شود که این ترک ها هر کدام ممکن است محل یک زخم جدید باشند.
زخم پای دیابتی چه علائمی دارد؟
اولین علامت ایجاد زخم در تمام افراد سوزش محل زخم و احاس رطوبت ناشی از خونریزی است اما در بیماران دیابتی به علت ضعیف شدن اعصاب به خصوص در پاها، سوزش ناشی از برخورد پا با سطوح و… کمتر احساس شده یا به طور کل احساس نمی شود و در نتیجه رطوبت ناشی از خونریزی نیز احساس نمی شود و بیمار دیرتر متوجه زخم خواهد شد و گاهی زمانی آسیب پار را مشاهده می کند که با علائم بارز تری همراه باشد.
قرمزی و گرمای پوست
در صورتی که بیمار در پای خود احساس گرما کرده یا رنگ پوست قرمزتر شود این مسئله نشان دهنده ایجاد زخم است. زخم ممکن است در سطحی بسیار کوچک اما عمیق ایجاد شود که در ظاهر نشان داده نشود.
ایجاد چرک
در برخی افراد نیز ممکن است زخم به چرک تبدیل شود. در این شرایط در محل زخم تاول های چرکی ایجاد می شود و سطح زخم از این طریق پوشانده می شود.
نکته مهم در برخورد تاول های چرکی پرهیز از تخلیه غیر بهداشتی آن هاست، در صورتی که تاول در محلی باشد که در فعالیت های روزمره فرد اختلال ایجاد کند پزشک از طریق ابزار بهداشتی چرک را تخلیه و محل تاول را با باند و مواد ضد عفونی می پوشاند در غیراینصورت با تجویز چرک خشک کن، تاول را به طور عادی خشک می کند.
تورم
دیگر نشانه ایجاد زخم در بیمار دیابتی تورم در محل زخم است. به خصوص در کف یا سطح رویی پا تورم می تواند نشانه وجود زخم باشد.
بو گرفتن پا
زخم هایی که به تاول چرکی تبدیل می شوند معمولا دارای بوی ناخوشایندی نیز هستند. این بو که ناشی از چرک و آلودگی محل زخم و تجمع میکروب ها در این ناحیه است علاوه بر نشانه زخم می تواند هشداردهنده ابتلا به عفونت نیز باشد.
تیرگی یا زردی پوست
دیگر نشانه زخم های جزئی پای دیابتی، تغییر رنگ پوست است. به طور کل در محل ایجاد زخم به دلیل تجمع خون و… کبودی هایی ایجاد می شود که در بیماران دیابتی به دلیل فشاری که به عروق برای جریان خون تا پا ایجاد می شود این کبودی ها نیز شدت می گیرند.
در چه شرایطی زخم پای دیابتی نیاز به جراحی دارد؟
نه تنها در بیماری دیابت که در هر بیماری و مشکلی که جراحی یکی از درمان های آن باشد، این راه حل به عنوان آخرین چاره درمان و زمانی پیشنهاد می شود که تمام روش های درمانی دیگر بی نتیجه باقیمانده باشند. زخم پای دیابتی نیز زمانی که شدت گرفته و بیشتر سطح پا را درگیر کرده یا در آخرین سطح گرید بندی زخم پای دیابتی قرار داشته باشد، برای درمان نیاز به جراحی پیدا خواهد کرد.
درگیری شدید عروق
یکی از مسائلی که پزشک را ناچار می کند جراحی را به عنوان درمان زخم پای دیابتی انتخاب کند درگیری عروق و رگ ها به طور شدید است. در صورتی که خونرسانی به پا به علت تجمع قند در این عضو به مقدار خطرناکی کاهش پیدا کند پزشک ناچار می شود با استفاده از جراحی جریان خون را آزاد کند.
در این نوع از جراحی معمولا قطع عضو اتفاق نمی افتد اما در صورتی که روند گرفتگی رگ ها دائما تکرار شود ممکن است پزشک قطع عضو را تنها راه درمان بداند.
زخم های وسیع
هرچقدر سطح زخم ها وسعت کمتری داشته باشد احتمال سر باز کردن آن ها نیز کمتر می شود، در صورتی که بیمار دیابتی دچار یک زخم وسیع شود پزشک برای درمان ناچار می شود از جراحی استفاده کند. جراحی برای اینگونه زخم ها به منظور پوشاندن محل زخم یا بخیه آن برای جلوگیری از باز شدن بیشتر و در نتیجه پیشگیری از وسعت گرفتن و عمیق شدن زخم انجام می شود.
نفوذ زخم و عفونت به استخوان ها
جراحی اما در برخی بیماران به منظور قطع پا انجام می شود. این جراحی زمانی نیاز خواهد بود که زخم بسیار عمیق بوده و به استخوان رسیده باشد. به خصوص زمانی که زخم عفونی باشد احتمال گسترش عفونت از استخوان پا به سایر بخش ها وجود دارد که در این شرایط بهترین راه درمان و جلوگیری از پخش عفونت در بدن قطع پاست.
گرید بندی زخم پای دیابتی چیست و به چه صورت انجام می شود؟
به منظور درمان مشکلات پای دیابتی به خصوص زخم، پزشک ابتدا به وسیله گرید بندی زخم پای دیابتی وضعیت زخم را مشخص می کند. در صورتی که زخم حاد نبوده و در مراحل اولیه باشد با درمان های ساده مانند پانسمان از گسترش و خطرناک شدن آن جلوگیری می شود در غیر این صورت، از روش های مطمئن تر و در آخرین مرحله از جراحی برای درمان زخم پا استفاده می شود.
گرید بندی زخم پای دیابتی
گرید بندی زخم پای دیابتی برای پیدا کردن بهترین روش های درمانی و مشخص کردن نوع مراقبت ها از زخم پا الزامی می باشد. این کار که با استانداردهای مختلفی انجام می شود زخم پای بیمار دیابتی را در سطح های مختلفی قرار می دهد و بعد از آن پزشک نوع درمان را مشخص کرده و اقدامات لازم را آغاز می کند.
گرید بندی زخم پای دیابتی انواع مختلفی دارد، به عبارتی برخی محققین و دانشمندان مطابق با مشاهدات خود و وضعیت های مختلف پای بیماران طبقه بندی را براساس معیارهای مختلفی انجام داده اند که به برخی از آن ها اشاره خواهیم کرد.
گرید بندی زخم پای دیابتی واگنر- مگیت
یکی از انواع گرید بندی ها، گرید بندی با توجه به عمق زخم می باشد. این گرید بندی زخم پای دیابتی را در 6 دسته مختلف جای می دهد که از 0 تا 5 طبقه بندی شده و طبقه 0 پای سالم، 1 زخم های سطحی، 2 زخم عمیق رسیده به تاندون یا مفاصل، 3 زخم عمیق با آبسه و عفونت، 4 مرگ بافت پا که در اصطلاح کانگرن نیز گفته می شود و 5 گانگرن تمام پا که حادترین مرحله بوده و تنها راه آن جراحی است را شامل می شود.
گرید بندی زخم پای دیابتی دانشگاه تگزاس
دیگر نوع گرید بندی که درجات کمتری داشته زخم ها را براساس ابتلا به عمق و عفونت یا عدم عفونت آن ها تقسیم بندی می کند. در این گرید بندی، زخم ها از گرید 0 که زخم های پوستی را تشکیل داده تا گرید 3 که زخم به مغز استخوان نفوذ می کند تقسیم می شوند و سپس هر زخم خود به 4 گرید زخم تمیز و عاری از عفونت، زخم غیر ایسکمیک، ایسکمیک و ایسکمیک عفونی تقسیم می شود.
گرید بندی زخم پای دیابتی SAD
گرید بندی SAD در ابتدا 5 ویژگی وسعت، عمق، سپسیس، آرتروپاتی و عصب زخم را بررسی می کند و سپس هر کدام از این ویژگی ها را براساس شدت از 0 تا 3 از زخم های بدون خطر تا زخم های عمیق و حاد طبقه بندی می کند.
گرید بندی زخم پای دیابتی ساده
ساده ترین گرید بندی زخم پای دیابتی نیز طبقه بندی انجام شده توسط انجمن بیماری های عفونی کشور آمریکاست که زخم را براساس محدوده درگیری به 3 گرید زخم های محدود به سطح پوست، زخم های عمیق تر و زخم های بی ثبات و نامشخص از نظر عمق تقسیم می کند.
برای انتخاب معیار گرید بندی پزشک ابتدا ویژگی های زخم را بررسی کرده و سپس هر معیاری که با توجه به شرایط بیمار بهتر مشخص کننده وضعیت باشد را برای درمان آغاز می کند.
در صورتی که درمان بیمار با جراحی انجام شود، مراقبت های قبل و بعد به چه صورت است؟
در صورتی که بعد از گرید بندی زخم پای دیابتی وضعیت پا در حادترین مرحله تشخیص داده شود پزشک برای درمان از جراحی استفاده می کند. جراحی پای دیابتی شرایط به خصوصی دارد و مانند هر جراحی دیگری نیاز به مراقبت هایی قبل از جراحی و بعد از جراحی خواهد داشت.
قبل از جراحی پای دیابتی
پیش از اقدام به جراحی دیابتی بیمار باید آزمایشات مختلفی که توسط پزشک مشخص می شود را انجام دهد. در این آزمایش ها وضعیت داخلی بدن بیمار به طور کامل برای پزشک مشخص می شود تا شرایط جراحی مانند نوع بیهوشی، داروهای تجویزی قبل و بعد و… مشخص شود.
بعد از جراحی پای دیابتی، پای بیمار از محلی که عفونت به آن نفوذ نکرده باشد قطع می شود، از دست دادن یک عضو اختلالات زیادی در زندگی افراد ایجاد می کند به همین دلیل پیش از اقدام به جراحی بیمار باید چند جلسه مشاوره با روان درمان را نیز سپری کند تا از نظر روحی نیز برای زندگی بعد از جراحی آماده شود.
دیگر اقدام پیش از جراحی پای دیابتی مراجعه به یک متخصص پروتز است که اقدامات لازم برای ساخت عضو مصنوعی برای بیمار را بلافاصله بعد از عمل آغاز کند.
بعد از جراحی پای دیابتی
بعد از جراحی بیمار از یک تا چند روز بسته به آمادگی و وضعیت فردی در بیمارستان بستری می شود. در بستری اولیه مجددا آزمایشاتی نظیر فشار خون، بررسی تنفس و… انجام می شود.
در مدت بستری پانسمان و تعویض مدام آن، فیزیوتراپی برای شروع به حرکت با یک پا، معاینه توسط متخصص اندام مصنوعی و دیگر مراقبت های پزشکی انجام می شود. بعد از ترخیص بیمار باید با استفاده از داروهای مختلف از زخم جراحی محافظت کند تا لز عفونت آن جلوگیری شود.
همچنین فیزیوتراپی و ملاقات با پزشک متخصص جهت آماده سازی پروتز و یادگیری نحوه استفاده از آن نیز باید در موعد مقرر انجام شود. همان طور که گفته شد این شرایط تنها برای بیمارانی است که بعد از گرید بندی زخم پای دیابتی وضعیت آن ها در مرحله حاد باشد و امکان گسترش عفونت در تمام بدن آن ها بدون جراحی وجود داشته باشد.
در صورت ابتلا به عفونت از زخم پای دیابتی چه اقداماتی باید انجام داد؟
همان طور که در بخش تعریف گرید بندی زخم پای دیابتی توضیح داده شد، یکی از طبقه بندی های پای دیابتی بر اساس عفونت است. عفونت در مراحل ابتدایی و پیش از نفوذ به عمق استخوان ها با روش های دارویی قابل درمان می باشد و در صورت نفوذ در استخوان و گستردگی در آن نیاز به جراحی خواهد بود.
به همین دلیل اگر در همان مراحل ابتدایی عفونت کنترل و درمان شود نیازی به جراحی نخواهد بود. عفونت های زخم پای دیابتی معمولا با تورم، تاول، چرک و… مشخص می شود که با مشاهده هر کدام از این موارد بیمار باید بلافاصله به پزشک مراجعه کند. در اولین مراجعه پزشک با تجویز آزمایش و تطبیق زخم با انواع گرید بندی زخم پای دیابتی نوع عفونت را مشخص می کند.
در صورتی که سلول های عفونی هنوز به قسمت های عمیق استخوان نفوذ نکرده باشند درمان های دارویی آغاز می شود. آنتی بیوتیک ها اولین درمان عفونت می باشند که تا حد زیادی از گسترش آن جلوگیری می کنند. تمیز کردن مداوم سطح زخم، پوشاندن مناسب آن برای جلوگیری از ورود میکروب ها و… از دیگر اقدامات پزشک برای مبارزه با عفونت اولیه است.
پیشگیری از زخم پای دیابتی به چه صورت امکان پذیر است؟
درمان زخم پای دیابتی در هر گرید بندی نیازمند تلاش زیاد و مراقبت های به خصوصی است که برخی از آن ها از عهده بیمار خارج می باشد بنابراین بهترین کار جلوگیری از ابتلا به زخم پای دیابتی است. پیشگیری از بروز این مشکل نیز با برخی روش ها امکان پذیر می باشد. یکی از این روش ها کنترل وزن است.
تسلط و مشاهده مناسب پا زمانی که فرد به اضافه وزن زیاد مبتلا باشد کار ساده ای نیست، همچنین فشار زیادی که چاقی به پا وارد می کند باعث می شود که زخم ها در صورت التیام نیز سر باز کنند، به همین دلیل اولین روش برای پیشگیری از زخم پای دیابتی کنترل وزن است.
دیگر روش کنترل وضعیت پا استفاده از پوشش متناسب با فصل و موقعیت است، همچنین پا باید دائما با استفاده از لوسین های مخصوص چرب شود تا از خشک شدن آن و ایجاد زخم در اثر ترک های پوست خشک جلوگیری شود.
عدم درمان زخم پای دیابتی چه مشکلاتی ایجاد می کند؟
گاهی اوقات بیماران دیابتی به دلیل عدم آگاهی یا ترس از روش های درمانی زخم پا را به حال خود رها می کنند و در بهترین حالت با استفاده از روش های خانگی اقدام به درمان آن می کنند.
هرچند روش های خانگی ممکن است از گسترش زخم جلوگیری کنند اما درمان قطعی آن بدون مراجعه به پزشک و استفاده از روش های حرفه ای درمان امکان پذیر نیست. در صورت عدم درمان زخم پای دیابتی، اولین مشکل افزایش احتمال ابتلا به عفونت است.
به خصوص با توجه به وضعیت بیماران دیابتی که معمولا جوش خوردن زخم پا در آن ها بسیار دیر اتفاق میافتد باز ماندن سطح زخم تبدیل آن به عفونت را تسریع می کند.
عفونت در بیماران دیابتی خیلی زود گسترش پیدا کرده و با جریان خون به دیگر اعضا وارد می شود و در برخی افراد حتی قلب نیز در اثر این عفونت درگیر شده و بیمار به مشکلاتی مانند سکته قلبی دچار می شود که با مراجعه به دکتر در همان مراحل اولیه، گرید بندی زخم پای دیابتی و مشخص کردن وضعیت زخم می توان از تمام این مشکلات جلوگیری کرد.
گرید بندی زخم پای دیابتی چه تاثیری در درمان دارد؟
در بخش های قبل برخی از انواع گرید بندی زخم پای دیابتی گفته شد، گرید بندی های معرفی، تقسیم بندی های جهانی هستند که مطابق با استانداردهای هر کشور از نوع مناسب استفاده می شود، در ایران نیز برای گرید بندی زخم پای دیابتی استانداردهایی وجود دارد که مطابق با آن وضعیت بیمار مشخص شده و اقدامات درمانی متناسب با آن تعیین می شوند.
پیشنهاد می کنیم از پست درجه بندی زخم پای دیابتی دیدن کنید.
گرید بندی زخم پای دیابتی در ایران و استفاده از آن ها
کلی ترین حالت گرید بندی زخم پای دیابتی که در ایران توسط پزشکان مورد استفاده قرار می گیرد، زخم پا را در چهار مرحله مختلف دسته بندی می کند.
در اولین گرید زخم ها در محل آسیب قرمز و ملتهب می شوند. این زخم ها معمولا عمیق نبوده و تنها موجب تورم می شوند. دومین گرید زخم، زخم هایی را شامل می شود که ایجاد تاول و ترک خوردگی می کنند، این زخم ها نیز ممکن است به خونریزی نرسیده و تنها محل ضربه را پوسته پوسته کنند.
سومین گرید زخم پای دیابتی، زخم های با خونریزی هستند. این زخم ها علاوه بر لایه های سطحی، به بخشی از زیر پوست نیز نفوذ کرده اند که منجر به خونریزی شده است و آخرین گرید زخم هایی هستند که علاوه بر تمام مشکلات بالا ماهیچه و حتی استخوان را نیز تخریب کرده اند که احتمال بروز عفونت در آن ها زیاد خواهد بود. زخم در هر مرحله ای به روشی خاص مراقبت خواهد شد به همین دلیل با گرید بندی نوع مراقبت و درمان مشخص می گردد.
بررسی و گرید بندی زخم پای دیابتی توسط خود بیمار به منظور انجام اقدامات اولیه به چه صورت انجام می شود؟
گاهی اوقات بیمار امکان مراجعه به پزشک را ندارد یا این امکان در مدت زمان کوتاه میسر نیست، در این وضعیت بیمار باید با استفاده از برخی روش ها اقدام به انجام گرید بندی زخم پای دیابتی به طور شخصی کند و به وسیله تماس با پزشک و اطلاعات شخصی مراقبت های اولیه را انجام دهد.
برای انجام گرید بندی زخم پای دیابتی توسط خود بیمار باید ابتدا محل زخم به طور دقیق بررسی شود، وسعت و سایز زخم، شکل زخم و عمق آن نیز باید بررسی گردد.
البته مشخص کردن تمام این موارد توسط شخص امکان پذیر نیست اما بررسی حدودی آن نیز زمانی که امکان مراجعه به پزشک وجود نداشته باشد کفایت می کند.
سپس باید نشانه ها و علائم عفونت در زخم بررسی شود. عفونت علائمی مانند داغی محل زخم، چرک و تورم، تاول، بوی بد، کبودی شدید و… دارد که در صورت مشاهده هر کدام از آن ها باید اقدام متناسب با عفونت انجام شود.
بیمار تا حد امکان باید از وسعت گیری زخم و عمیق شدن آن جلوگیری کند. همچنین باید از آلوده شدن محل زخم به منظور عدم ابتلا به عفونت جلوگیری شود.
مراقبت های غذایی برای پیشگیری از زخم پای دیابتی به چه صورت است؟
یکی از روش های پیشگیری از ابتلا به زخم پای دیابتی کنترل وزن است. چاقی پوست را حساس و نازک کرده، وضعیت عروق و رگ ها را تحت تاثیر قرار می دهد، به اعضای بدن، به خصوص کمر و پاها فشار زیادی وارد می کند، تعادل هنگام راه رفتن را کاهش داده و تمام این موارد احتمال ایجاد زخم را افزایش داده و زخم هایی که از پیش وجود دارند را گسترش می دهند.
به منظور جلوگیری از این مشکلات کنترل وزن یک راه درمانی مناسب است. کنترل وزن نیز با استفاده از رژیم غذایی مناسب ساده تر از هر روشی انجام می شود.
به علاوه مصرف برخی غذاها در جوش خوردن سریع تر زخم ها و گردش بهتر خون تاثیر مثبت دارند. رژیم مناسب برای کنترل زخم پای دیابتی، پیشگری و درمان سریع تر آن رژیمی فاقد چربی، نمک یا با مقدار بسیار کم آن است. همچنین مصرف گوشت قرمز برای جلوگیری از ابتلا به نقرس برای یک بیمار دیابتی الزامی می باشد.
چه علائمی با زخم پای دیابتی اشتباه گرفته می شوند؟
در بخش های قبلی مقاله گرید بندی زخم پای دیابتی گفته شد که زخم پا در بیماران دیابتی یکی از شایع ترین مشکلات است و چیزی حدود یک چهارم بیماران دیابتی به این مشکل مبتلا می شوند. اما در برخی افراد دیابتی، به خصوص بیمارانی که دیابت کنترل شده دارند ممکن است برخی از زخم ها، با زخم پا اشتباه گرفته شوند.
به عنوان مثال اختلال گردش خون، مانند نوسانات فشار خون نیز ممکن است با فشار به پوست و رگ ها ایجاد زخم کند که بیمار با زخم دیابتی اشتباه بگیرد. زخم هایی که با کنترل دیابت ایجاد می شوند خطر کمتری داشته و به شکل ساده تری کنترل می شوند.
کفش مناسب در زخم پای دیابتی با در نظر گرفتن چه فاکتورهایی باید انتخاب شود؟
یکی از بهترین روش های درمانی و جلوگیری از ایجاد زخم پای دیابتی پوشش مناسب پاهاست. بیماران دیابتی نسبت به افراد عادی پای حساس تری دارند. پوست این افراد خشک تر، نازک تر و حساس تر است و رگ ها نیز نازک تر می باشند به همین دلیل حتی با یک سنگریزه کوچک در کفش نیز ممکن است ایجاد زخم های خطرناک کنند.
نکته مهم در مورد کفش برای بیماران دیابتی توجه به فصل سال است. کفش مناسب تابستان با کفش مناسب زمستان تفاوت زیادی دارد.
به عنوان مثال در زمستان باید از کفشی استفاده شود که علاوه بر حفظ گرمای پا برای جریان خون بهتر، از تعریق زیاد آن نیز جلوگیری کند. همچنین قبل از پوشیدن کفش باید پا با استفاده از کرم های مناسب چرب شود تا از ترک و پوسته پوسته شدن آن جلوگیری شود.
