عمل هپاتکتومی کبد

در این مقاله، عمل هپاتکتومی کبد را مورد بررسی و ارزیابی قرار می دهیم. با ما باشید.

شما می توانید جهت دریافت مشاوره رایگان اولیه توسط پزشک متخصص با شماره زیر در تماس باشید.

📞  09120174510  📞

مقدمه

چنان چه می‌خواهید با مشخصات و آناتومی کبد، عملکرد دقیق آن در بدن، انواع بیماری های کبدی و عمل هپاتکتومی کبد آشنا شوید، در این مقاله با ما همراه باشید.

برای پیدا کردن بهترین و متخصص ترین جراح اسلیو معده از بین تمامی جراحان اسلیو معده لطفا صفحه لیست جراحان اسلیو معده را ببینید.

عمل هپاتکتومی کبد
عمل هپاتکتومی کبد

پس از مطالعه این مطالب، آگاهی و دیدگاه شما نسبت به این عضو حیاتی بسیار مهم در بدن انسان تغییر کرده و می‌توانید از این اطلاعات برای افزایش کیفیت سلامتی و ارتقاء سطح بهداشتی بدن خود استفاده نمایید.

آیا لاغری و کاهش وزن و جراحی اسلیو معده در بهبود کبد چرب تاثیری دارد؟ برای پاسخ به این سوال پیشنهاد می کنیم پست عمل اسلیو معده و کبد چرب را مشاهده کنید.

در ضمن برای مراجعه و مشاوره به منظور تشخیص و درمان بیماری‌های کبدی و یا احیاناً انجام عمل هپاتکتومی کبد، دکتر سلیمی یکی از بهترین پزشکان متبحر در این زمینه را به شما معرفی می‌نماییم. همراه شما هستیم.

عمل هپاتکتومی کبد چیست؟

عمل هپاتکتومی کبد Hepatectomy به عمل جراحی برداشتن تمامی یا قسمتی از کبد می باشد. 

عناوین مقاله:

مشخصات کبد در بدن چیست؟

آناتومی کبد چگونه است؟

وظایف کبد را بیان نمایید.

کبد در بدن دقیقاً چه عملیاتی انجام می‌دهد؟

صفرا چیست و از چه موادی تشکیل شده است؟

نقش کبد در هنگام تشکیل جنین چیست؟

علائم خوب کار نکردن کبد را بیان نمایید.

عمل هپاتکتومی کبد چیست؟

کبد به چه بیماری ‌هایی دچار می‌گردد؟

آشنایی با دکتر مهدی سلیمی

آیا استفاده از کبد یا همان جگر طیور و پستانداران، در رژیم غذایی مانعی دارد؟

کبد چگونه خود را بازسازی می‌نماید؟

جمع بندی

 

مشخصات کبد در بدن چیست؟

کبد یا (Liver) بزرگترین غده در بدن جانوران مهره‌دار محسوب می‌گردد. این عضو مهم در قسمت بالایی حفره شکمی، در زیر دیافراگم در انتهای ریه‌ها قرار گرفته است.

به علت این که اکثر ترکیبات جذب شده به وسیله روده‌ها از داخل کبد عبور می‌کنند، این عضو را کنترل کننده مرکزی بدن می‌نامند، چون می‌تواند واکنش‌های شیمیایی و متابولیکی زیادی را در داخل خود انجام دهد.

مشخصات کبد در بدن چیست؟
مشخصات کبد در بدن چیست؟

کبد علاوه بر انجام این واکنش‌ها، وظیفه دیگری نیز بر عهده دارد که عبارت است از گرفتن و فرستادن مولکول‌های سوختی اعم از چربی‌ها، کربوهیدرات‌ها و پروتئین‌ها که برای سوخت و ساز و متابولیسم بدن، انرژی مورد نیاز را تأمین و تنظیم می‌نمایند.

سلول‌هایی که قسمت اعظم کبد را تشکیل داده‌اند، به نام سلول‌های کبدی یا هپاتوسیت (Hepatocytes) مشهور هستند و حدود 60 درصد از بافت کبد را تشکیل داده‌اند. این سلول‌ها  وظایف ترشحی و متابولیکی فراوانی در کبد را به عهده دارند.

مابقی سلول‌های کبد را گروه دیگری با نام سلول‌های کوپفر (Kupffer cells) تشکیل داده‌اند

مابقی سلول‌های کبد را گروه دیگری با نام سلول‌های کوپفر (Kupffer cells) تشکیل داده‌اند که به آن ها ماکروفاژهای ستاره‌ای می‌گویند و وظیفه اصلی آن ها کنترل شبکه‌های عروقی و خونی می‌باشد.

همچنین این ماکروفاژها عملیات مربوط به بازیافت گلبول‌های قرمزی که ناکارآمد شده‌اند را نیز بر عهده گرفته‌اند. این گلبول‌های قرمز عمل تجزیه هموگلوبین و جدا کردن آهن را نیز به انجام می‌رسانند.

مواد ساخته شده در کبد که به ترکیبات ترشحی مشهور است، از راه مجاری صفراوی و رگ‌های خونی به مناطق مورد هدف فرستاده می‌شوند.

کبد بزرگترین غده در بدن مهره‌داران است. منظور از غده عضوی است که از سلول‌های خاصی تشکیل شده که می‌توانند ماده شیمیایی ساخته و ترشح کنند.

از جمله ترشحات بسیار مهم کبد که در درون سلول‌های آن ساخته می‌شود، ترشح صفرا است. صفرا ترکیب قلیایی خاصی است که نقش بسیار مهمی در هضم و جذب چربی‌ها بازی می‌کند.

پیشنهاد می کنیم از سایر مطالب سایت اسلیو سرجری دیدن کنید. جهت کسب اطلاعات بیشتر مقاله اسلیو معده و سنگ کیسه صفرا را مطالعه کنید.

از دیگر وظایف کبد، سنتز عواملی است که موجب لخته شدن خون می‌گردند

از دیگر وظایف کبد، سنتز عواملی است که موجب لخته شدن خون می‌گردند. این عوامل می‌توانند مثلاً پروتئین‌های خون موجود در پلاسما باشند.

کبد همچنین وظیفه دفع مواد زائد و سمی و سایر مواد غیر مفید تولید شده در بدن در داخل سلول‌ها را نیز انجام می‌دهد. به علاوه کبد نقش مهمی در نابودی گلبول‌های قرمز فرسوده و از کار افتاده بدن دارد.

اگر به چند جمله گفته شده به خوبی دقت کنید، درمی‌یابید که واقعاً کبد را می‌توان به عنوان عضوی بسیار حیاتی از اندام‌های بدن به حساب آورد که در تمام فعالیت‌های اصلی سلول‌ها به همه اندام‌ها و اعضای بدن، بسیار کمک می‌کند.

اگر فعالیت‌های متابولیکی کبد نباشد، سوخت مورد نیاز مغز، ماهیچه‌ها و سایر اندام‌های محیطی بدن که به صورت انرژی به آن ها ارسال می‌گردد، وجود نخواهد داشت.

همان طور که اشاره شد، کبد فرایندهای متابولیکی فراوانی را انجام می‌دهد. از جمله این فرایندها می‌توان به فعالیت‌های مرتبط به متابولیسم کربوهیدرات‌ها اشاره نمود.

کبد همچنین وظیفه مهمی در تنظیم سطح قند خون به عهده دارد

کبد همچنین وظیفه مهمی در تنظیم سطح قند خون به عهده دارد و در این زمینه، گلوکز اضافی بدن را به صورت گلیکوژن ذخیره کرده و هنگامی که سطح قند خون افراد پایین بیاید، گلوکز را به جریان خون هدایت می‌کند.

برای آشنایی با درمان قندخون لطفا صفحه  درمان قطعی قند خون  را ببینید.

مسئله عجیبی که در این رابطه وجود دارد، آن است که  با وجود غلظت بالای گلیکوژن در سلول‌های کبدی، خود کبد برای انجام فعالیت‌ها و تأمین انرژی مورد نیازش، از این گلوکز که از گلیکوژن آزاده شده، هیچ استفاده‌ای نمی‌کند.

طرز کار کبد بر اساس اسیدهای آمینه برنامه ریزی شده است. به این صورت که برای ایجاد انرژی فعالیت‌های متابولیکی خود، اسیدهای آمینه را تجزیه کرده و از این فعالیت شیمیایی، اسیدهایی به نام کتو تولید می‌نماید.

لذا سلول‌های کبدی تنها کار ذخیره‌سازی گلوکز و ارسال آن به خون را فقط برای دیگر اعضای بدن انجام می‌دهند و خود از این منبع انرژی استفاده‌ای نمی‌نمایند. کبد همچنین در متابولیسم چربی‌ها فعالیت دیگری به نام سنتز کلسترول نیز انجام می‌دهد.

کبد همچنین وظیفه مهمی در تنظیم سطح قند خون به عهده دارد
کبد همچنین وظیفه مهمی در تنظیم سطح قند خون به عهده دارد

آناتومی کبد چگونه است؟

همان طور که گفته شد، کبد سنگین‌ترین عضو بدن می‌باشد. کبد یک انسان بالغ معمولاً بین 1700 تا 3000 گرم سنگینی دارد. رنگ ظاهری کبد، قهوه‌ای و صورتی رنگ است و ساختاری مثل بومرنگ دارد.

از نظر بزرگی، کبد دومین عضو بزرگ بدن بعد از پوست بوده و اگر فقط اندام داخلی را مد نظر بگیریم، کبد بزرگترین اندام داخلی بدن انسان به حساب می‌آید.

از نظر محل قرارگیری، کبد سمت راست بدن در ناحیه بالایی شکم در زیر دیافراگم، پایین ریه‌ها قرار گرفته است. کبد سمت راست معده نیز حساب شده و معبری برای ذخیره صفرا در قسمت کیسه‌ای خود به شمار می‌آید.

دو مسیر عبوری یا شریان خون بدن به کبد وصل شده است. شریان کبدی حدود 25 درصد در جریان خون رسانی به کبد نقش بازی کرده و خونی که حامل اکسیژن می‌باشد را به کبد می‌رساند.

حدود 75 درصد مابقی خون‌رسانی به کبد را ورید پرتال انجام می‌دهد

حدود 75 درصد مابقی خون‌رسانی به کبد را ورید پرتال انجام می‌دهد. ورید پرتال، خون غنی از مواد مغذی را از معده و روده‌ها به کبد می‌رساند. در یک فرایند دائمی، کبد همواره حدود 13 درصد یا معادل یک کیسه خون بدن را درون خود جای داده است.

پس از انجام عملیات روی خون، صفرای تولید شده در کبد به کانال‌های صفراوی ریخته می‌شود که برای تشکیل مجاری صفراوی با هم ادغام می‌شوند.

صفرا این امکان را دارد که به طور مستقیم در مجرای دوازدهه از مسیر مجرای صفراوی به روده ریخته شود و یا از مسیر دیگری از راه مجرای کیستیک کیسه صفرا برای موارد مورد نیاز در این کیسه جمع آوری گردد.

قسمت جلویی کبد به لیگامان فالسی فرم نام‌گذاری شده و به دو بخش لوب سمت راست و لوب سمت چپ تقسیم بندی می‌گردد.

قسمت مرکزی کبد به نام هیلوم (Hilum) یا پورتا هپاتیس (Porta Hepatis) نامیده می‌شود

قسمت مرکزی کبد به نام هیلوم (Hilum) یا پورتا هپاتیس (Porta Hepatis) نامیده می‌شود و در درون آن شریان کبدی، ورید پرتال و مجرای صفراوی مشترک ورود می‌کند. مجرا، ورید و شریان‌ها  شاخه‌های چپ و راست دارند و بخش‌های کبدی که به وسیله این شاخه‌ها تهیه می‌شوند، لوب‌های عملکردی چپ و راست را تشکیل می‌دهند.

کبد دارای ساختار خود ترمیمی بوده و چنان چه در کارکرد آن، مشکلاتی به وجود آید، می‌توان از عمل هپاتکتومی کبد به منظور رفع این مشکلات استفاده نمود. در مورد عمل هپاتکتومی کبد، در ادامه مقاله توضیحات کاملی داده خواهد شد.

قسمت مرکزی کبد به نام هیلوم (Hilum) یا پورتا هپاتیس (Porta Hepatis) نامیده می‌شود
قسمت مرکزی کبد به نام هیلوم (Hilum) یا پورتا هپاتیس (Porta Hepatis) نامیده می‌شود

برای کسب اطلاعات تکمیلی، به دکتر سلیمی مراجعه نمایید.

وظایف کبد به صورت فهرست وار چیست؟

در این قسمت وظایف کبد را به صورت خلاصه لیست کرده و در مورد بعضی از آن ها بعداً توضیحاتی می‌دهیم:

کبد هر فرد، پانصد کارکرد حیاتی در بدن وی را انجام می‌دهد.

بیش از یک لیتر خون در دقیقه توسط کبد تصفیه می‌شود.

مواد مغذی از مواد زاید را تفکیک و سم زدایی کرده و مواد شیمیایی سمی و غیر قابل دفع را تجزیه و به مواد شیمیایی غیر سمی و قابل دفع تجزیه می‌کند.

کلیه باکتری‌های مضر و سموم مختلف را قبل از ورود به جریان خون، شناسایی و از بدن دفع می‌کند.

در حفظ تعادل و تنظیم هورمون‌های بدن نقش دارد.

ذخیره‌سازی و متابولیسم چربی‌ها، کربوهیدرات‌ها و پروتئین‌ها را به عهده دارد.

محل ذخیره گلوکز (قند) خون است. کبد گلوکز را تبدیل به گلیکوژن کرده و در خود ذخیره می‌کند. در صورت نیاز مجددا گلیوکوژن را تبدیل به گلوکز کرده و به جریان خون وارد می‌سازد.

محل ذخیره چربی‌ها، ویتامین‌ها

محل ذخیره چربی‌ها، ویتامین‌ها به خصوص ویتامین‌های A,D,E,K,B12، املاح معدنی (آهن، فولات، مس) و سایر مواد مغذی است.

صفرا را ساخته و ترشح می‌کند که کمک به گوارش، جذب چربی‌ها و دفـع مــواد زاید خواهد کرد.

کار زدودن بیلی‌روبین از خون و انهدام گلبول‌های قرمز فرسوده و پیر را انجام می‌دهد.

تبدیل آمونیاک حاصل از تجزیه پروتئین‌ها که یک ماده سمی خطرناک است، به اوره و دفع سم حاصل از این فرایند از طریق ادرار را به عهده دارد.

تصفیه آلاینده‌های هوا، آفت‌کش‌ها، دود سیگار، مواد شیمیایی، الکل، مواد مخدر و تمام داروهای مصرفی و انواع خوراکی که به هر طریقی به بدن ما وارد شده است را بر عهده دارد.

دفع الکل بدن نیز به عهده کبد است.

تولید گلبول‌های قرمز در جنین در 3 ماه نخست بارداری

کبد یک کارخانه بیوشیمیایی است و در این فرایند، کارهای زیر را انجام می‌دهد:

سنتز آلبومین: پروتئینی که تبادل آب میان خون و بافت‌های بدن را تنظیم می‌کند.

سنتز کلسترول: کبد تمام کلسترول مورد نیاز بدن را می‌سازد.

سنتز فاکتورهای انعقاد خون

ساخت گلوكز از برخی آمینو اسیدهای خاص، گلیسرول و لاکتات

سنتز گلوبین: بخشی از هموگلوبین خون

سنتز فاکتورهای ایمنی سیستم ایمنی بدن

سنتز فسفولیپیدها و لیپوپروتئین‌ها، سنتز تری ‌گلیسیریدها از اسیدهای چرب و گلیسرول

کبد یک کارخانه بیوشیمیایی است و در این فرایند، کارهای زیر را انجام می‌دهد:
کبد یک کارخانه بیوشیمیایی است و در این فرایند، کارهای زیر را انجام می‌دهد:

کبد در بدن دقیقاً چه عملیاتی انجام می‌دهد؟

قبلاً توضیح مختصری در مورد وظیفه کبد در تنظیم قند خون داده شد. کبد توانایی تنظیم بسیاری از متابولیت‌های موجود در خون را دارد. کبد می‌تواند با وصل شدن به مولکول‌های سوختی بدن، یک فرایند شیمیایی را روی آن مولکول‌ها به دقت انجام دهد.

به عنوان مثال، کبد اسیدهای آمینه ویژه و بعضی مولکول‌ها مثل پیروات و لاکتات را طی فرآیندی به نام گلوکونوژنز به گلوکز تبدیل می‌کند.

مولکول مغذی گلوکز به مقدار فراوان در خون جریان دارد و کبد می‌تواند آن را به صورت گلیکوژن تبدیل کرده و ذخیره کند. اگر سطح گلوکز موجود در جریان خون کم شود، کبد گلوکز را با تجزیه گلیکوژن در شکل ذخیره‌ای گلوکز، به خون برمی‌گرداند. لذا کبد توسط این فرایند به تنظیم سطح قند خون در بدن به صورت مداوم نظارت دارد.

کبد نقش مهمی در سم‌زدایی بدن بازی می‌کند. در این قسمت با استفاده از اسامی شیمیایی و ترکیبات مولکولی، این فرایند را به طور خلاصه برای خوانندگان مرور می‌نماییم.

کبد به وسیله اسیدهای آمینه در گردش می‌تواند پروتئین‌های پلاسما را سنتز کند. کبد فاکتورهای انعقادی I (فیبرینوژن)، II (پروترومبین)، V، VII، IX، X و XI و همچنین پروتئین C، پروتئین S و آنتی ترومبین را تولید می‌کند.

کبد گلبول‌های قرمز از کار افتاده را از جریان خون جذب می کند

همچنین کبد گلبول‌های قرمز از کار افتاده را از جریان خون جذب کرده و این گلبول‌های فرسوده ناکارآمد را به هموگلوبین می‌شکند

و با تجزیه هموگلوبین ناشی از گلبول‌های قرمز، باعث ایجاد متابولیت‌هایی می‌شود که به عنوان رنگدانه‌های بیلی روبین و بیلی وردین برای رنگ دهی به صفرا اضافه می‌شوند. در این فرایند، مقداری آهن تولید می‌شود که برای ساخت مجدد هموگلوبین بعداً مورد استفاده قرار می‌گیرد.

از دیگر وظایف کبد، دفع و تجزیه مواد سمی و عناصر داروها و مواد مصرفی بدن طی فرآیندی به نام متابولیسم دارو می‌باشد.

کبد قدرت تبدیل آمونیاک به اوره را دارد

همچنین کبد قدرت تبدیل آمونیاک به اوره را دارد. آمونیاک حاصل از تجزیه اسیدهای آمینه، طی یک مکانیسمی به نام چرخه اوره، به اوره تبدیل می‌گردد.

نام اسیدهای آمینه موجود در این چرخه، اسید آمینه آرژنین (ترکیب اصلی سازنده پروتئین‌ها) اورنیتین و سیترولین می‌باشد. محصول نهایی این چرخه اوره است که طی کاتالیز آنزیم آرژیناز تولید شده است.

کبد نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی بدن دارد. سیستم اندوتلیال کبد سلول‌های فعال ایمونولوژیک زیادی را در خود جای داده که به صورت یک فیلتر برای آنتی ژن‌های منتقل شده به کبد از طریق سیستم پورتال، نقش بازی می‌کنند.

در صورت ایجاد اختلال در کبد و ناتوانی این عضو در انجام وظایف خود، می‌توان از عمل هپاتکتومی کبد توسط متخصصین این رشته استفاده نمود. دکتر سلیمی یکی از این متخصصین است.

کبد قدرت تبدیل آمونیاک به اوره را دارد
کبد قدرت تبدیل آمونیاک به اوره را دارد

صفرا چیست و از چه موادی تشکیل شده است؟

در بیشتر جانوران مهره‌دار، صفرا در کبد ساخته شده و در کیسه صفرا ذخیره و نگهداری می‌شود. صفرا مایعی به رنگ سبز یا زرد بوده و از نظر ساختاری یک مایع غلیظ می‌باشد. pH صفرا از عدد هفت بیشتر بوده و به همین خاطر از نظر شیمیایی، مایعی قلیایی حساب می‌شود.

مایع صفرا به هضم و گوارش غذاهای ورودی بدن کمک زیادی می‌کند. به عنوان مثال، صفرا با شکستن و تجزیه چربی‌ها به خصوص تری گلیسریدها، آن ها را به مونوگلیسرید تبدیل می‌کند تا به راحتی در بدن جذب نگردند.

از دیگر وظایف صفرا در بدن، نقش مهم آن در جذب ویتامین‌های محلول در چربی مانند ویتامین‌های A,D,E,K می‌باشد. صفرا همچنین به از بین بردن مواد زائد و دفع شده از سلول‌ها کمک می‌کند.

فرایند هضم چربی‌ها در بدن

فرایند هضم چربی‌ها در بدن به این صورت است که بعد از صرف وعده‌های غذایی، درون لوله‌های گوارشی مقادیری چربی جمع می‌شود که با تشخیص سطح این چربی، سیگنال خاصی توسط هورمون کوله سیستوکینین (Cholecystokinin) که این هورمون به وسیله روده کوچک ترشح می‌شود، کیسه صفرا درون کبد فعال شده و منقبض می‌گردد.

این تغییر شکل کیسه صفرا باعث خروج مایع صفرا از درون آن شده و سپس این مایع از مسیر دوازدهه، وارد روده باریک می‌شود و به هضم چربی‌ها کمک می‌نماید.

صفرا از نظر مولکولی از مواد آب، کلسترول، لسیتین (یک نوع فسفولیپید)، رنگ‌دانه‌های صفرا (بیلی روبین و بیلی وردین)، نمک‌های صفراوی و اسیدهای صفرا شامل سدیم گلیکوکولات و سدیم تورکولات، مقادیر کمی از مس و سایر عناصر فلزی ترشحی تشکیل یافته است.

فرایند هضم چربی‌ها در بدن
فرایند هضم چربی‌ها در بدن

نقش کبد در هنگام تشکیل جنین چیست؟

کبد جزو اولین اعضایی است که در دوران جنینی یک فرد در بدن مادر شکل می‌گیرد و به همراه قلب، شروع به انجام وظایف خود می‌نماید.

در سه ماهه اول بارداری، کبد جنین یک وظیفه مهم را به عهده می‌گیرد و آن تولید گلبول‌های قرمز خون است. همچنین کبد جنین برخی سلول‌های بنیادی خون را آزاد می‌کند که این سلول‌ها به تیموس جنین مهاجرت می‌کنند.

سپس لنفوسیت‌ها یا سلول‌های T از سلول‌های بنیادی کبد جنین درست می‌شوند. این فرایند تا اواخر بارداری در هفته سی و دوم ادامه داشته و سپس مغز استخوان به طور کامل این وظیفه را بر عهده می‌گیرد.

نقش کبد در هنگام تشکیل جنین چیست؟
نقش کبد در هنگام تشکیل جنین چیست؟

اطلاعات تکمیلی در این زمینه را از دکتر سلیمی بخواهید.

علائم خوب کار نکردن کبد را بیان نمایید

کسانی که قدرت تحمل و هضم غذاهای چرب و ادویه دار را ندارند، افرادی که دچار افزایش وزن نامتعادل هستند، اشخاصی که سردردهای تکرار شونده دارند، وجود سوء هاضمه ادامه دار، مبتلا شدن به یبوست مزمن، اشخاصی که ضایعات پوستی مثل اگزما، پسوریازیس و جوش بدن دارند،

افرادی که طعم فلزی در دهانشان حس می‌کنند، وجود تورم و یا درد شدید شکم، انواع اختلالات روده‌ای، سینوسی و آلرژیک در بدن، کسانی که سیستم ایمنی‌شان ضعیف شده است، افرادی که به پیری زودرس دچار گشته‌اند،

وجود خستگی مزمن و طولانی در سراسر بدن، داشتن خونریزی و یا کبود شدن سریع پوست، کسانی که ورم بی‌مورد در پاهایشان مشاهده می‌کنند، دیده شدن مدفوع آغشته به خون و یا قیر مانند و یا مدفوع کم رنگ، داشتن ادرار تیره رنگ،

اشخاصی که خارش طولانی مدت پوست را تجربه می‌کنند، اشخاصی که به بی اشتهایی، تهوع و استفراغ و علایم شبیه آنفلوانزا دچار شده‌اند، همگی باید برای چکاپ و مداوای کبد به متخصصین این حوزه مثل دکتر سلیمی،‌ مراجعه نمایند.

توجه به موارد بالا و تعدد آن ها نشان از فراوانی و اهمیت وظایف کبد در بدن دارد و می‌توان نتیجه گرفت که هر گونه اختلال در کبد منجر به یک نقص کارکردی در دیگر اعضای بدن خواهد شد.

برای مراقبت از کبد، تغذیه نقش بسیار مهمی را به عهده دارد

برای مراقبت از کبد، تغذیه نقش بسیار مهمی را به عهده دارد که به تفصیل در مورد آن و همچنین عمل هپاتکتومی کبد، صحبت خواهیم کرد.

ولی به طور مختصر باید بگوییم که مصرف خوردنی‌های غنی از آنتی اکسیدان که باعث آزادسازی رادیکال‌های آزاد در بدن می‌گردد و  استفاده از سبزیجاتی نظیر چغندر و هویج که حاوی آنتی اکسیدان های کاروتنوئید و بتاکاروتن می‌باشند، بسیار مهم می‌باشد.

سیر نیز یک خوراکی بسیار مفید برای حفظ سلامت کبد است و سلنیوم و گلوتاتیون موجود در سیر دارای عملکردی مشابه با آنتی اکسیدان‌ها می‌باشند.

غذاهای حاوی مقادیر فراوان از ویتامین های B، C ،E می‌بایست به صورت روزانه برای تقویت سلامت کبد مصرف شوند. غذاهای غنی از ویتامینC  و ویتامین  Eهمانند آنتی اکسیدان های مذکور بسیار مفید می باشند.

اگر موارد توصیه شده در تغذیه و سبک زندگی صحیح را همواره مراعات نمایید، تا پایان عمر یک کبد سالم و سرحال خواهید داشت و نیازی به عمل هپاتکتومی کبد برایتان ایجاد نخواهد شد.

برای مراقبت از کبد، تغذیه نقش بسیار مهمی را به عهده دارد
برای مراقبت از کبد، تغذیه نقش بسیار مهمی را به عهده دارد

عمل هپاتکتومی کبد چیست؟

عمل هپاتکتومی کبد Hepatectomy در واقع همان کبد برداری است که توسط عمل جراحی به برداشتن تمام یا قسمتی از کبد اطلاق می‌شود. این عمل می‌تواند هم به صورت پیوند کبد بین دو نفر و هم برای برداشتن قسمتی از کبد که به علائم سرطانی دچار شده،‌ انجام پذیرد.

این عمل جراحی، زمانی استفاده می‌گردد که سرطان کبد در مراحل ابتدایی تشخیص داده شده و گسترش نیافته است. اگر بیمار نشانه های سیروز کبدی را داشته باشد، ممکن است هپاتکتومی گزینه مفیدی باشد. در غیر این صورت، عمل هپاتکتومی ممکن است برای بیماران مبتلا که نشانه‌ای ندارند، خطرناک باشد.

در این روش درمان، جراح هپاتکتومی، تومور و حاشیه‌ای از بافت سالم اطراف آن را از کبد برمی‌دارد. در نتیجه تا حدود هفتاد درصد از کبد می‌تواند طی این عمل از بدن خارج شود و بخش باقیمانده که سالم است، عملکرد کل کبد را بر عهده خواهد گرفت و به مرور زمان، خود را بازسازی خواهد کرد.

عمل هپاتکتومی کبد چیست؟
عمل هپاتکتومی کبد چیست؟

کبد به چه بیماری ‌هایی دچار می‌گردد؟

هپاتیت A

اولین بیماری مورد بحث، هپاتیت A می‌باشد که از بیماری‌های شایع کبد بوده و در مورد آن کمی توضیح خواهیم داد. هپاتیت A یکی از مسری‌ترین بیماری‌هاست و توسط ورود ویروس هپاتیت آ به بدن، منتقل می‌گردد.

متأسفانه مشکلی که در مورد این بیماری وجود دارد، آن است که در برخی موارد، هپاتیت A بخه صوص در اوایل ابتلا، علامت خاصی ندارد مگر آن که تا حدود زیادی پیشرفت کند و به مراحل شدیدتر برسد.

اما اگر به نشانه‌هایی مانند خستگی، تهوع، استفراغ ناگهانی، ناراحتی‌های ناحیه شکم، احساس درد در بالای سمت راست شکم یعنی محل قرارگیری کبد، زردی پوست و چشم‌ها که یرقان نام دارد، تب، درد مفاصل و ادرار تیره دچار شدید، حتی اگر علائم خفیفی باشند

و در عرض چند هفته از بین بروند، ممکن است شما به این بیماری دچار شده باشید. اما با این حال بسیار دیده شده که هپاتیت A و عوارض آن، ماه ها در بدن باقی مانده‌اند.

هپاتیت A از طریق ویروس به بدن منتقل می‌گردد

هپاتیت A از طریق ویروس به بدن منتقل می‌گردد. این ویروس با حضور در بافت کبد به تدریج آن را  اشغال کرده و با عفونی کردن کبد، موجب التهاب می‌گردد و همین التهاب به مرور زمان به بروز علائم هپاتیت آ منجر خواهد شد.

ویروس هپاتیت آ از طریق خوردن غذا یا نوشیدن آبی که به مدفوع فرد مبتلا آلوده شده است، گسترش می‌یابد. حتی اگر مقدار مدفوع در آب بسیار کم باشد. البته هپاتیت آ از در معرض عطسه یا سرفه فرد بیمار قرار گرفتن به شخص منتقل نخواهد شد.

به جز نوشیدن آب آلوده، موارد دیگری مثل ارتباط جنسی با فرد مبتلا به بیماری هپاتیت آ، خوردن صدف‌های خام برگرفته از آب آلوده نیز باعث انتقال این بیماری خواهد گشت.

برای تشخیص این بیماری باید از طریق آزمایش خون اقدام نمود. یک آزمایش خون ساده به راحتی می‌تواند ابتلا یا عدم ابتلای فرد به بیماری هپاتیت آ را مشخص نماید.

متأسفانه هپاتیت A درمان خاصی ندارد. بدن هر فرد توسط سیستم ایمنی خود می‌تواند طی چند هفته یا چند ماه ویروس را در ناحیه کبد از بین ببرد ولی باید توجه داشت که به علت خستگی زیاد، افراد مبتلا به این بیماری و نبود انرژی زیاد برای فعالیت های روزانه، شخص مبتلا باید تا مدتی به استراحت کامل بپردازد و از انجام حرکات سنگین بدنی یا ورزشی خودداری نماید.

البته امروزه برای مقابله با این بیماری برای کلیه نوزادان تازه به دنیا آمده، واکسیناسیون هپاتیت A انجام می‌گیرد که بسیار مؤثر در این زمینه عمل نموده است. همچنین باید در طول زندگی از روابط جنسی پرخطر دوری شود. مشاوره با دکتر سلیمی بسیار کمک کننده است.

هپاتیت A از طریق ویروس به بدن منتقل می‌گردد
هپاتیت A از طریق ویروس به بدن منتقل می‌گردد

هپاتیت B

بیماری بعدی کبد، هپاتیت B می‌باشد که از هپاتیت A خطرناک‌تر است. این هپاتیت نیز توسط ویروس به بدن منتقل شده و عمدتاً کبد را مورد هجوم قرار می‌دهد.

اگر ویروس هپاتیت ب به بدن شخصی منتقل شود، می‌تواند هم به هپاتیت ب حاد و هم به هپاتیت ب مزمن دچار گردد. این بیماری نیز متأسفانه مثل هپاتیت آ در مراحل اولیه دارای علائم خاصی نیست و به تدریج پس از رشد هپاتیت ب، علائم ظاهر خواهند شد.

مشخص ترین علائم هپاتیت ب شامل خستگی، ادرار تیره، دردهای عضلانی، از دست دادن اشتها،  زردی پوست و چشم (یرقان) و ضعف بدنی می‌باشد.

لذا با مشاهده هر کدام از این موارد به سرعت به دکتر سلیمی مراجعه کنید تا پس از تشخیص هپاتیت ب برای کنترل آن، اقدامات لازم انجام شود.

نشانه‌های هپاتیت ب شباهت زیادی به هپاتیت آ دارند، لذا برای تشخیص صحیح نوع ویروس باید یک آزمایش خون روی بیمار انجام شود.

ویروس هپاتیت ب این قابلیت را دارد که حتی به مدت ۷ روز خارج از بدن نیز زنده بماند

ویروس هپاتیت ب این قابلیت را دارد که حتی به مدت ۷ روز خارج از بدن نیز زنده بماند. این بیماری به شدت مسری است و از طریق تماس با خون آلوده، انتقال از مادر به نوزاد، استفاده از سوزن آلوده، رابطه جنسی از هر طریق و استفاده از وسایل شخصی آلوده به بیمار منتقل می‌گردد. اما از راه عطسه، سرفه و بوسیدن منتقل نمی‌شود.

افراد دارای شرکای جنسی متعدد، مردانی که با مردان دیگر رابطه جنسی دارند، معتادان به مواد مخدر، افراد بالای ۶۰ سال، افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن کبدی و افراد مبتلا به بیماری‌های کلیوی، کسانی هستند که بیشتر در معرض ابتلا به هپاتیت ب هستند.

اگر هپاتیت ب از نوع حاد باشد، اقدام خاصی لازم نیست و توسط استراحت بعد از مدتی سیستم ایمنی بدن، ویروس را از بین برده و بیمار بهبود می‌یابد. ولی برای هپاتیت ب مزمن معمولاً از داروهای ضد ویروس استفاده می‌شود. در برخی موارد که هپاتیت ب مزمن به کبد آسیب زیادی رسانده باشد، حتی ممکن است نیاز به پیوند کبد وجود داشته باشد.

برای هپاتیت ب نیز واکسن معتبر ساخته شده و لذا با انجام واکسیناسیون در دوران خردسالی می‌توان از ابتلا به این بیماری در مقاطع مختلف جلوگیری نمود.

پس فراموش نشود که برای در امان ماندن از این بیماری، نباید شرکای جنسی متعدد داشته باشید، از روابط جنسی پرخطر دوری نمایید و هرگز از سوزن و سرنگ مشترک استفاده نکنید.

ویروس هپاتیت ب این قابلیت را دارد که حتی به مدت ۷ روز خارج از بدن نیز زنده بماند
ویروس هپاتیت ب این قابلیت را دارد که حتی به مدت ۷ روز خارج از بدن نیز زنده بماند

هپاتیت C

هپاتیت C نیز از دیگر بیماری های مربوط به کبد است که اگر از ابتدا شناخته نشود، می‌تواند در صورت پیشرفت به شدت به کبد آسیب برساند و در نتیجه به سیروز کبدی منجر گردد. هپاتیت C نیز مانند دو هپاتیت آ و ب در ابتدا زیاد نشانه‌های مشخصی نداشته و پس از مدتی علائم آن بروز می‌کنند.

علائم وجود هپاتیت سی در بدن مانند دو مورد قبل شامل خستگی، تب، ادرار تیره، از دست دادن اشتها، زردی و دردهای مفصلی می‌باشد.

حتما باید برای تشخیص این بیماری آزمایش خون انجام گیرد و نوع دقیق ویروس در این آزمایش مشخص گردد. پزشکان برای درمان هپاتیت سی، تنها استراحت را پیشنهاد می‌دهند و بقیه کارها را سیستم ایمنی بدن انجام می‌دهد اما اگر بیماری زیاد پیشرفت کرده باشد باید از داروهای ضد ویروس و ضد عفونت استفاده شود.

ضمناً همان طور که گفته شد، این بیماری مسری است و برای پیشگیری از ابتلا به هپاتیت سی نباید در معرض عوامل خطر قرار گرفت.

هپاتیت سی از طریق خون به خون منتقل می‌شود لذا باید به استفاده از سرنگ و سوزن مشترک دقت کامل گردد. متأسفانه برخلاف هپاتیت‌های آ و ب، تا امروز واکسنی برای هپاتیت سی ساخته نشده است.

سرطان کبد

سه گروه از بیماری‌های کبدی را مورد تحلیل قرار دادیم و به مورد چهارم می‌رسیم که بسیار هم شایع بوده و با توجه به آمار، ششمین سرطان شایع در جهان است که همان سرطان کبد می‌باشد.

در بیشتر مواقع برای معالجه آن باید از عمل هپاتکتومی کبد استفاده نمود.

سرطان کبد گونه‌های مختلفی دارد که به توضیح مختصر آن ها می‌پردازیم:

  • سرطان هپاتوسلولار (HCC) یا هپاتوما، شایع‌ترین نوع سرطان اولیه کبد است که در سلول‌های اصلی بافت کبد، هپاتوسیت، آغاز می‌شود.
  • کلانژیوکارسینومای یا سرطان مجرای صفراوی که در سلول‌های پوشش‌ دهنده مجاری صفراوی که کبد را به روده و کیسه صفرا متصل می‌کنند، به وجود می‌آید.
  • آنژیوسارکوم که از عروق خونی سرچشمه می‌گیرد. این سرطان نمونه‌ای نادر بوده و بیشتر در افراد پیر مشاهده شده است.

در کلیه سرطان‌ها از جمله کبد، سلول‌ها با سرعت غیر طبیعی تولید و تکثیر می‌شوند. احتمال ابتلا به سرطان کبد در هپاتیت B و C بیشتر است. سرطان کبد در گروه سخت‌ترین بیماری‌های کبدی قرار دارد و به دو نوع سرطان اولیه و سرطان ثانویه تقسیم بندی می‌شود.

در سرطان کبد اولیه، سلول‌های سرطانی در خود کبد ایجاد می‌شوند

در سرطان کبد اولیه، سلول‌های سرطانی در خود کبد ایجاد می‌شوند. اما در نوع ثانویه، سرطان به علت گردش خون در کبد، از اندام‌های دیگری مثل معده، غدد لنفاوی و پستان‌ها به کبد گسترش پیدا می‌کند.

مانند موارد قبل، در ابتدا سرطان کبد نشانه خاصی ندارد، اما آرام آرام علائمی مانند کاهش وزن، از دست دادن اشتها، زردی، تهوع، استفراغ، خستگی، ضعف و مدفوع سفید در بدن شخص ظاهر می‌گردد.

به علت تشابه عوامل این بیماری با بقیه موارد، در صورت مشاهده به خصوص زردی باید سریع به دکتر سلیمی مراجعه شود تا با انجام آزمایش، نوع بیماری سرطان کبد دقیقاً مشخص گردد.

امروزه علت بسیاری از سرطان‌ها به خصوص سرطان کبد، دقیقاً مشخص نیست اما با داشتن مواردی مثل انواع هپاتیت، دیابت، کبد چرب غیر الکلی و مصرف الکل بیش از حد، احتمال ابتلا به سرطان کبد افزایش می‌یابد.

برای درمان سرطان کبد راه های زیادی وجود دارد که به سن بیمار و شدت بروز سرطان بستگی دارد ولی امروزه می‌توان با استفاده از عمل هپاتکتومی کبد (برای برداشتن تومور)، شیمی درمانی، رادیوتراپی و پیوند کبد، به معالجه سرطان کبد اقدام نمود.

در سرطان کبد اولیه، سلول‌های سرطانی در خود کبد ایجاد می‌شوند
در سرطان کبد اولیه، سلول‌های سرطانی در خود کبد ایجاد می‌شوند

سیروز کبدی

این بیماری در واقع التهاب شدید کبد است و می‌تواند آسیب‌هایی جدی به کبد وارد سازد. التهاب مزمن بافت کبد به هر دلیلی که ایجاد شده باشد، می‌تواند منجر به سیروز یا تنبلی کبد شود.

زمانی‌ که بافت کبد ملتهب باشد، آسیب ‌دیدگی و تخریب بافتی صورت می‌گیرد. سپس کبد سراغ فرآیند بازسازی بافت‌های تخریب ‌شده می‌رود.

این فرایند تخریب و بازسازی که به‌ صورت مزمن و مکرر انجام می‌شود، ساختار منظم کبد را از بین برده و به‌ تدریج باعث ایجاد سیروز کبدی می‌شود. سیروز کبدی پس از سرطان کبد، خطرناک‌ترین بیماری کبد می‌باشد.

مصرف زیاد الکل عمده‌ترین علت بروز سیروز کبدی است، اما عوامل دیگری مثل انسداد طولانی‌ مدت مجرای صفراوی، مسائل ژنتیکی، انواع ویروس در بدن و انواع هپاتیت از علائم سیروز کبدی می‌باشد.

سیروز کبدی یک بیماری مهم است و باید با مشاهده علائمی از قبیل خستگی، ضعف، زردی پوست و چشم‌ها، کبودی بدن، مشکلات شکمی و کاهش وزن به دکتر سلیمی مراجعه کرده و با انجام آزمایشات پزشکی، وجود آن را مشخص نمود.

تشخیص سیروز کبدی معمولاً از طریق انواع آزمایش خون، MRI، سی‌تی‌اسکن و یا بیوپسی یعنی بافت ‌برداری صورت می‌پذیرد. سیروز کبدی معمولاً به خوبی تشخیص داده می‌شود و در صورت تشخیص به موقع، می‌توان توسط عمل هپاتکتومی کبد، به بهبود آن امیدوار بود.

سیروز کبدی
سیروز کبدی

کبد چرب

کبد همه افراد در حالت طبیعی، کمی چربی دارد. اما زمانی‌ که میزان چربی کبد بیشتر از حد طبیعی شود، می‌گوییم فرد مبتلا به کبد چرب شده است. انباشته شدن بیش از حد چربی در کبد با التهاب سلول‌های کبدی همراه خواهد بود و در نهایت به از کار افتادن کبد ختم می‌شود.

از علت‌های بروز چربی کبد می‌توان به چاقی و اختلالات چربی خون، مصرف مشروبات الکلی، سوء تغذیه و تغذیه نامناسب، دیابت، مصرف داروهای حاوی کورتون مثل پردنیزولون و افراط در مصرف هورمون‌ها اشاره نمود.

دو نوع بیماری کبد چرب وجود دارد:

اولین نوع بیماری، کبد چرب الکلی (Alcoholic Fatty Liver Disease) می‌باشد که به آن استئاتوهپاتیت الکلی هم می‌گویند. مصرف خارج از عرف و یا اعتیاد به الکل باعث بروز این بیماری می‌گردد. کبد همواره مولکول‌های ورودی الکل به بدن را می‌شکند و دفع می‌کند.

ولی وقتی ورودی مقادیر زیاد باشد، ترکیبات حاصل از فرایند شکستن الکل، باعث التهاب و ضعف سیستم ایمنی بدن می‌شود و در نهایت به سیروز کبدی و سرطان کبد تبدیل خواهد شد.

نوع دوم بیماری کبد چرب، غیر الکلی (Nonalcoholic Fatty Liver Disease) می‌باشد. کبد چرب غیر الکلی ارتباطی به نوشیدن الکل ندارد و به دو نوع بیماری تقسیم می‌گردد:

بیماری کبد چرب ساده:

در این بیماری، التهاب جدی یا آسیب دیدگی سلول‌های کبدی در کار نیست. تنها کبد کمی چربی اضافی تولید می‌کند ولی در حدی نیست که خطرناک باشد.

نوع دوم استئاتوهپاتیت غیر الکلی می‌باشد. استئاتوهپاتیت غیر الکلی به بافت کبدی آسیب می‌رساند. نتیجه التهاب و آسیب دیدگی سلول‌های کبد هم فیبروز یا اسکار کبدی خواهد بود.

اگر برای درمان این بیماری به سرعت اقدام نگردد، آسیب دیدگی پیشرفت کرده و منجر به سیروز کبدی یا سرطان کبد خواهد شد. هر چه فیبرهای کبد بیمار مبتلا به کبد چرب دارای التهاب بیشتری باشند، ریسک ابتلا به سیروز کبدی بیشتر خواهد شد.

به منظور تشخیص و درمان بیماری‌های کبد چرب باید به متخصص گوارش و فوق تخصص کبد و یا دکتر سلیمی مراجعه کنید.

افرادی که به بیماری کبد چرب دچار شده‌اند، به چند دسته تقسیم بندی می‌شوند که عبارتند از:

کبد چرب گرید ۱:

این بیماری کبد چرب در نتیجه رژیم غذایی ناسالم و مصرف قند زیاد حاصل می‌گردد و  اختلال زیادی در کارکرد کبد وارد نمی‌کند. ولی باید تحت کنترل قرار گیرد تا برای شخص تبدیل به بیماری خطرناک نشود.

کبد چرب گرید ۲:

این نوع چربی کبد ناشی از مصرف بیش از اندازه چربی، قند و الکل بوده و خطرناک‌تر از کبد چرب گرید ۱ است. در این بیماری، احتمال سکته قلبی یا مغزی بالا می‌باشد.

اکثراً افراد دیابتی، کسانی که فشار خون بالا دارند، اشخاصی که به اضافه وزن دچار هستند و مصرف‌کننده‌های داروهای تاموکسیفن و متوترکسات کاندیداهای ابتلا به این بیماری می‌باشند.

بیماری کبد چرب گرید 2 نشانه و علامت مشخصی ندارد. ولی فرد مبتلا گاهی در ناحیه فوقانی سمت راست شکم احساس درد می‌کند یا به طور دائمی خسته می‌باشد.

لذا بهتر است با مشاهده این علائم به پزشک فوق تخصص کبد مراجعه کند و توسط تست عملکرد کبد یا آزمایش خون، بیماری کبد چرب گرید ۲ را تشخیص دهد.

اولین مرحله برای درمان کبد چرب گرید ۲، قطع کامل مصرف الکل و تغییر سبک غذایی است. باید مواد غذایی ناسالم از رژیم غذایی حذف گردد. سیگار، الکل و قرص‌های مخدر از مصرف کنار گذاشته شود و به برنامه روزانه، ورزش و فعالیت های بدنی اضافه شود تا بتوان به مقابله با کبد چرب گرید ۲ پرداخت.

کبد چرب گرید ۳:

اگر نسبت به بیماری‌های چربی کبد گرید ۱ و ۲ بی‌تفاوت باشیم، این بیماری‌ها به کبد چرب گرید ۳ تبدیل می‌گردد. گرید 3 این بیماری، مشکلات زیادی برای تولید صفرا ایجاد کرده و در نتیجه به ناراحتی قلبی و هپاتیت خود ایمنی منجر خواهد شد.

در این مرحله، میزان چربی کبد آن قدر بالا می‌رود که زخم‌هایی روی کبد به نام فیبروز کبدی به وجود می‌آید. برای تشخیص کبد چرب گرید ۳ می‌توان از سی‌تی اسکن، سونوگرافی یا ام‌آرآی استفاده نمود. در برخی موارد به منظور درمان کبد چرب گرید 3 باید از عمل هپاتکتومی کبد استفاده نمود.

کبد چرب بارداری:

یک بیماری بسیار نادر می‌باشد و از هر ده هزار نفر خانم حامله، یک نفر ممکن است به این بیماری مبتلا گردد. کبد چرب بارداری بیشتر در بارداری‌های دو قلو دیده می‌شود و معمولا در جنین پسر بیشتر از دختر رخ می‌دهد.

در این بیماری نشانه‌هایی وجود دارد که پس از مشاهده آن ها، فرد باردار باید به فوق تخصص کبد مراجعه کرده و به مداوای چربی کبد اقدام نماید. این نشانه‌ها شامل درد در قسمت شکم یا بالای شکم، بی‌اشتهایی، زردی پوست و زردی چشم‌ها، حالت تهوع و استفراغ، خستگی شدید و خواب‌آلودگی می‌باشند.

کبد چرب بارداری:
کبد چرب بارداری:

آشنایی با دکتر مهدی سلیمی

اگر به دنبال یک جراح متخصص و با تجربه در زمینه مشکلات کبد هستید و می‌خواهید عمل هپاتکتومی کبد خود را به ایشان بسپارید و یا در رابطه با دیگر بیماری های کبدی نیاز به مشورت دارید، دکتر مهدی سلیمی به عنوان یکی از بهترین گزینه‌ها به شما پیشنهاد می‌گردند.

دکتر مهدی سلیمی، با شماره نظام پزشکی 100674 مهارت فراوانی در انواع جراحی‌های داخلی دارند.‌ مطب دکتر سلیمی، تهران، خیابان شریعتی، بالاتر از میرداماد، کوچه فلسفی، ساختمان پزشکان پرشین می‌باشد.

برای تماس و آشنایی با ایشان می‌توانید از شماره 02126422860 و تلفن همراه 09120174510 و آدرس اینستاگرام dr.mehdisalimi کمک بگیرید.

با مراجعه به صفحه اینستاگرام دکتر سلیمی می‌توانید اطلاعات بسیار مفید پزشکی در زمینه بیماری‌های داخلی و انواع اعمال جراحی گوارش از جمله عمل هپاتکتومی کبد، به دست بیاورید.

آشنایی با دکتر مهدی سلیمی
آشنایی با دکتر مهدی سلیمی

آیا استفاده از کبد یا همان جگر طیور و پستانداران، در رژیم غذایی مانعی دارد؟

برخلاف باور عمومی که گمان می‌کنند کبد به عنوان انباری برای ذخیره سموم بدن می‌باشد، باید گفت که کبد در واقع عضوی به منظور فیلترینگ و تصفیه سموم ورودی به بدن بوده و پس از این جداسازی، مواد زائد و ناسالم از بدن دفع گردیده و چیزی در کبد باقی نمی‌ماند.

لذا از زمان‌های گذشته، انسان‌ها از کبد یا جگر پستانداران و طیور به عنوان یک منبع غنی مواد مغذی در رژیم غذایی خود استفاده می‌کردند.

جگر حیوانات و پرندگان نسبت به سایر گوشت‌های چهارپایان، کالری کمتری داشته و یک منبع غنی از پروتئین‌های با کیفیت بالا می‌باشد که این پروتئین‌ها توسط اسید آمینه‌های ضروری بدن تشکیل گردیده است. مواد مغذی موجود در کبد را می‌توان به شرح زیر دسته بندی نمود:

ویتامین B12:

جگر یا کبد حدود 3 درصد نیاز روزانه به این ویتامین را در بدن می‌تواند تأمین نماید. ویتامین B12 نقش مهمی در ایجاد گلبول‌های قرمز و سنتز DNA دارد. همچنین وجود این ویتامین برای کارکرد و بهینه‌سازی عملکرد مغز بسیار تأثیرگذار می‌باشد.

ویتامین A:

کل نیاز روزانه بدن و حتی بسیار بیشتر به ویتامین A با خوردن ۱۰۰ گرم جگر تأمین می‌گردد. ویتامین A برای حفظ و تقویت قدرت بینایی طبیعی، عملکرد سیستم ایمنی و فرایند تولید مثل بسیار ضروری می‌باشد. ویتامین A در عملکرد صحیح قلب و کلیه‌ها نیز نقش بسیار مهمی بازی می‌کند.

ریبوفلاوین یا ویتامین B2 :

مصرف ۱۰۰ گرم جگر حدود ۲۱۰ تا ۲۶۰ درصد از نیاز روزانه بدن یعنی بسیار بیشتر از مقدار مورد نیاز، به ویتامین B2 را تامین می‌کند. ریبوفلاوین نقش زیادی در توسعه و عملکرد سلولی داشته و برای تبدیل کالری داخل مواد غذایی به انرژی مورد نیاز سلول‌های بدن استفاده می‌گردد.

فولات B9:

با مصرف جگر تقریباً ۶۵ درصد از نیاز بدن به فولات در یک وعده غذایی تأمین می گردد. فولات یک ماده مغذی است و برای رشد سلول و سنتز DNA در بدن کاربرد دارد.

آهن:

با مصرف صد گرم جگر، هشتاد درصد آهن مورد نیاز بدن تأمین می‌شود. آهن نیز یکی دیگر از مواد مغذی ضروری بدن است که در حمل اکسیژن در سراسر بدن نقش مهمی دارد. آهن موجود در جگر، از نوعی است که به راحتی جذب بدن می‌شود.

مس:

با مصرف صد گرم جگر، مقادیر بسیار بیشتر از نیاز بدن به مس به دست می‌آید. مس یک نوع کاتالیزور است که برای فعال کردن بسیاری از آنزیم‌های مهم بدن نقش دارد. در واقع نقش عنصر مس، تنظیم متابولیسم آهن و عملکرد مغز در بدن می‌باشد.

کولین (Choline):

کل نیاز بدن به این ماده با مصرف جگر تأمین خواهد شد. این ماده مغذی نقش مهمی در عملکرد کبد و رشد و توسعه مغز دارد.

باید توجه داشت که خوردن جگر به زنان باردار و اشخاص مبتلا به نقرس توصیه نمی‌گردد و در صورت استفاده، مشکلات خاصی برای آنان به وجود خواهد آمد.

کولین (Choline):
کولین (Choline):

کبد چگونه خود را بازسازی می‌نماید؟

کبد از معدود اعضای بدن انسان است که می‌تواند قسمتی از بافت نابود شده خود را به صورت طبیعی بازسازی نماید. در واقع عمل هپاتکتومی کبد هم بر اساس همین خاصیت کبد طراحی گردیده است.

حتی اگر حجم کبد به حدود 25 درصد مقدار اولیه برسد، باقیمانده آن می‌تواند دوباره به صورت یک کبد کامل احیا شود. اصطلاح یونانیان باستان برای عضو کبد مانند hēpar و hēpaomai از همین ویژگی خود ترمیمی کبد ساخته شده است. زبان یونانی منشأ بیشتر اصطلاحات پزشکی مربوط به کبد است که اکثراً با هپاتو یا هپاتیک شروع می‌شوند.

علت توانایی احیا کنندگی و ترمیم کبدی به این مسئله برمی‌گردد که یک سلول کبدی منفرد می‌تواند به دو سلول دختر تقسیم شود که به عنوان سلول‌های بنیادی غیر قطبی عمل می‌کنند.

شواهدی نیز در رابطه با سلول‌های بنیادی دو قطبی در کبد دیده شده است که به سلول‌های بیضی معروف بوده و می‌توانند در سلول‌های کبدی یا کلانژیوسیت‌ها یا سلول‌های مجاری صفراوی تبدیل شوند.

روش دیگر بازسازی کبد، پیوندهای امروزی به روش مدرن است که توسط عمل هپاتکتومی کبد صورت می‌گیرد

روش دیگر بازسازی کبد، پیوندهای امروزی به روش مدرن است که توسط عمل هپاتکتومی کبد صورت می‌گیرد. در این پیوندها، قسمتی از کبد شخصی که دچار مرگ مغزی شده و هرگز به زندگی باز نخواهد گشت، به شخص گیرنده اهدا شده و پیوند زده می‌شود. این عمل اولین بار در سال 1989 به صورت پیوند کبد روی کودکان صورت گرفت.

اگر فقط حجمی در حدود 20 درصد از کبد بزرگسالان برای پیوند استفاده گردد، می‌تواند به بازسازی کامل کبد یک نوزاد یا کودک خردسال منجر گردد. این روش پیوندی به نام آلوگرافت مشهور است و به معنی پیوند عضو بین دو جاندار که از نظر ژنتیکی یکسان نیستند، می‌باشد.

در سال های اخیر، پیوند کبد از بزرگسال به بزرگسال با استفاده از لوب راست کبدی اهدا کننده و به مقدار 60 درصد حجم کبد انجام شده است. اگر عمل خوب صورت گرفته باشد، هم اهدا کننده و هم گیرنده کبد، در فرایند بازسازی کبد خود شرکت کرده و پس از مدتی می‌توانند با عملکرد طبیعی این عضو به زندگی معمولی ادامه دهند.

برای آشنایی با یکی از روش های جراحی لاغری که به صورت لاپاراسکوپی انجام می شود توصیه می کنیم صفحه لاپاراسکوپی معده چیست ببینید.

روش دیگر بازسازی کبد، پیوندهای امروزی به روش مدرن است که توسط عمل هپاتکتومی کبد صورت می‌گیرد
روش دیگر بازسازی کبد، پیوندهای امروزی به روش مدرن است که توسط عمل هپاتکتومی کبد صورت می‌گیرد

سخن پایانی و نتیجه گیری از مطالب

با مطالعه مطالب فوق متوجه شدیم که کبد یکی از سه عضو اصلی و حیاتی بدن هر انسان زنده بوده و به علت انجام وظایف بسیار مهم مثل تصفیه دائم خون در بدن، سم‌زدایی از بافت ها، دفع باکتری‌های مهاجم، حفظ تعادل هورمون ها،

کنترل متابولیسم چربی، کربوهیدارت و پروتئین، تبدیل گلیکوژن به گلوکز و ذخیره ویتامین‌ها و املاح معدنی در بدن و بسیاری وظایف دیگر نقش مهمی در سلامت و کارکرد صحیح کلیه اعضای بدن را ایفا می‌نماید.

سخن پایانی و نتیجه گیری از مطالب
سخن پایانی و نتیجه گیری از مطالب

لذا باید با اتخاذ شیوه و سبک صحیح زندگی و دوری از مصرف به خصوص الکل، دخانیات و آلودگی‌ها و استفاده از فعالیت‌های ورزشی در زندگی به صحت کارکرد این عضو حیاتی بدن، کمک کرده و بدانیم که سلامت بسیاری از اعضاء بدن به سلامت کبد ارتباط دائمی و مستقیم دارد.

برای آشنایی  و درمان  عمل پانکراس یا سرطان لوزالمعده در ایران پیشنهاد می کنیم از پست بهترین جراح پانکراس ایران دیدن کنید.

جستجو کنید

آخرین مقالات

اشتراک گذاری

دکتر مهدی سلیمی

دکتر مهدی سلیمی، عضو انجمن بین المللی جراحان چاقی (‌IFSO‌) هستند. همچنین ایشان متخصص جراحی عمومی و فوق تخصص لاپاراسکوپی پیشرفته و جراح چاقی و متابولیک می‌باشند که مهارت فراوانی در انواع جراحی‌های کاهش وزن به خصوص در جراحی اسلیو معده دارند.‌

نظرات

0 0 رای ها
امتیازدهی به مقاله
اشتراک در
اطلاع از
guest
0 نظرات
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها
با یک کلیک مشاوره بگیرید