علائم چاقی هورمونی

در این مقاله با نظر دکتر مهدی سلیمی می خواهیم به این سؤال پاسخ بدهیم که علائم چاقی هورمونی چیست و راه درمان آن چگونه است؟

شما می توانید جهت دریافت مشاوره رایگان اولیه توسط پزشک متخصص با شماره زیر در تماس باشید.

📞  09120174510  📞

مقدمه

گروهی از انتقال دهنده های شیمیایی که موجب تنظیم فرآیندهای مختلف بدن می شوند، با عنوان هورمون ها نامگذاری شده اند. این مواد، یکی از دلایل مهم ایجاد اضافه وزن محسوب می شوند. هورمون های جنسی، هورمون انسولین، هورمون لپتین و هورمون رشد، در ایجاد اشتها و میزان سوخت و ساز سلول های بدن و تناسب اندام مؤثر هستند.

در بدن بیماران مبتلا به چاقی مفرط، سطح مشخصی از این هورمون ها وجود دارد که منجر به سوخت و ساز نامتعادل و در نتیجه، انباشت چربی در بعضی از قسمت های بدن می گردد.

غدد درون ریز، باعث ترشح هورمون های مختلف می شوند

غدد درون ریز، باعث ترشح هورمون های مختلف می شوند. این غده ها با سیستم ایمنی و دستگاه عصبی بدن دارای هماهنگی کاملی هستند تا به ارگان های حیاتی یاری رسانده و قدرت مقابله با فشارها و رخدادهای گوناگون را داشته باشند.

عدم تعادل در هورمون ها، باعث اضافه وزن شده و در عین حال چاقی، موجب بروز تغییرات در هورمون ها می گردد.

پیشنهاد می کنیم از پست دیابت نوع دو ناشی از کدام عارضه چاقی می باشد دیدن کنید.

علائم چاقی هورمونی شامل چه مواردی می شود؟

در پی افزایش هورمون چاقی، احتمالاً همه ی این علائم بروز می کنند. در برخی از افراد نیز ممکن است هیچ کدام از موارد زیر مشاهده نشوند.

• خستگی
• رنگ پریده ی پوست
• سردرد
• مشکلات در سیستم بینایی
• افزایش اندازه غده تیروئید
• ایجاد ترک های پوستی بنفش رنگ
• ناتوانی جنسی
• ایجاد یا افزایش جوش های فراوان در تمام نواحی بدن علی الخصوص صورت
• ایجاد ضعف و ناتوانی در عضلات
• رویش غیر طبیعی موهای زائد (هیرسوتیسم)
• انباشته شدن حجم زیادی از چربی های بدن در یک ناحیه که در این مورد، چربی ها در شکم ذخیره می شوند.
• ریزش شیر از سینه ها که این مورد هیچ ارتباطی با زایمان یا شیردهی نداشته و با عنوان عارضه گالاکتوره شناخته می شود.

در ادامه مطلب، توضیحات مختصری را پیرامون هورمون های مؤثر بر چاقی، خدمت شما مخاطبان گرامی ارائه خواهیم نمود.

علائم چاقی هورمونی ناشی از هورمون های غده تیروئید

غده ی تیروئید، سه نوع هورمون با عنوان های کلسی تونین، T3، T4 ترشح می کند. این هورمون ها نقش مؤثری در میزان متابولیسم بدن ایفا می کنند. هنگامی که  ترشح هورمون های این غده کاهش یابند، فرد، مبتلا به کم کاری تیروئید می گردد. علائم کم کاری تیروئید شامل:

• چاقی و اضافه وزن
• افسردگی
• کاهش ضربان قلب
• یبوست و غیره است.

پزشکان افزون بر بررسی علائم چاقی هورمونی ناشی از هورمون تیروئید، آزمایش های لازم را نیز تجویز می نمایند، تا بتوانند به طور دقیق، میزان ترشح این هورمون ها را مورد ارزیابی و بررسی قرار دهند.

علائم چاقی هورمونی ناشی از هورمون انسولین

یکی از هورمون هایی که به وسیله پانکراس وارد جریان خون می شود، هورمون انسولین است. این هورمون گلوکز را حمل نموده و به سلول ها می رساند. سلول های بدن این گلوکزها را به انرژی تبدیل می کنند. چنانچه این چرخه به درستی انجام نشود، همه گلوکزها به صورت چربی در بدن انباشته خواهند شد.

افرادی که به صورت غیر طبیعی، از مواد غذایی صنعتی استفاده می کنند و همین طور، حجم زیادی از مواد مصرفی آن ها شامل نوشیدنی های شیرین و حاوی الکل، مواد قندی، حتی مصرف میوه بیش از میزان تعیین شده در طول روز است به این نوع چاقی هورمونی مبتلا می شوند.

در واقع، استفاده از خوراکی های ناسالم باعث مقاومت به هورمون انسولین می شود. در این شرایط، سلول های عضلانی یا گلیکوژن ها، نمی توانند گلوکز را به درستی شناسایی نمایند. در نتیجه، گلوکزها در خون باقی مانده و باعث بالا رفتن سطح قند خون می گردند. نتیجه این روند، چاقی و ابتلا به دیابت نوع دو است.

علائم چاقی هورمونی ناشی از هورمون لپتین

هورمون لپتین، با تحت نظر قرار دادن شرایط وزنی افراد، از طریق سلول های چربی، وارد بدن می شود. فعالیت عمده لپتین به این صورت است که پس از انتقال به مغز و اتصال به گیرنده های مختص به خود، باعث می شود بدن ذخایر انرژی را مورد استفاده قرار دهند.

هورمون لپتین، در طی زمان نسبتا طولانی، باعث ایجاد احساس سیری در افراد شده و به واسطه سوختن چربی ها، درجه حرارت بدن را افزایش می دهد که مسلماً، این روند منتج به لاغری خواهد شد. همان طور که بیان نمودیم، لپتین از طریق سلول های چربی ترشح می گردد.

بنابراین سطح این هورمون در اشخاصی که دارای اضافه وزن هستند بسیار بالاتر از سطح آن در افراد با وزن نرمال است. در عین حال با اینکه افراد چاق هورمون لپتین بیشتری دارند اما حساسیت بدن آن ها نسبت به تأثیرات این هورمون بسیار پایین است. از این رو کاهش اشتها در آن ها رخ نمی دهد. یکی از دلایل اصلی این امر، کاهش گیرنده های هورمون لپتین در افراد چاق است.

علائم چاقی هورمونی ناشی از هورمون های جنسی

هورمون های آندروژن و استروژن، منجر به توزیع چربی در بدن می ‌شوند. هورمون جنسی استروژن، از طریق تخمدان ها و در زنانی که در سنین پیش از دوران یائسگی و باروری قرار دارند، تولید می شود. استروژن، وظیفه تخمک گذاری رحم در دوران قاعدگی را بر عهده دارد.

در تخمدان زنان یائسه و همین طو،ر در بیضه مردان، استروژن تولید نمی شود. در واقع حجم زیادی از استروژن بدن این افراد، در چربی های بدن قرار گرفته است. البته میزان آن بسیار کمتر از مقداری است که قبل از شروع یائسگی از طریق تخمدان ها ساخته می شد. در مردانی که دارای سن کمتری هستند، هورمون آندروژن به میزان زیادی در بیضه ها تولید می گردد. با افزایش سن مردان سطح این هورمون به صورت تدریجی کاهش می یابد.

تغییرات ایجاد شده در توزیع چربی بدن زنان و مردان، رابطه مستقیمی با تغییرات سنی و میزان ترشح هورمون های جنسی در آن ها دارد. زنانی که در سنین باروری قرار دارند، اغلب چربی های انباشته شده در پایین تنه آن ها ذخیره می شوند و اصطلاحاً چاقی آن ها از نوع گلابی شکل است.

ولی چربی های ذخیره شده در بدن زنان یائسه و مردان مسن، در ناحیه شکم و پهلوها متمرکز می شود و اصطلاحاً تیپ چاقی آن ها سیب شکل است.

علائم چاقی هورمونی ناشی از هورمون رشد

هورمون رشد، توسط غده هیپوفیز که در مغز قرار گرفته است، تولید می شود. این هورمون، قد افراد را تحت تأثیر قرار داده و منجر به افزایش ساخت سلول های استخوانی و ماهیچه ها در بدن می گردد.

همچنین ترشح هورمون رشد، افزایش متابولیسم بدن را در پی دارد. در طی تحقیقات صورت گرفته، مشخص شده است که بدن افراد چاق دارای میزان کمتری هورمون رشد در مقایسه با بدن افرادی است که دارای وزن نرمالی هستند.

علائم چاقی هورمونی ناشی از هورمون کورتیزول

هورمون کورتیزول، از غده آدرنال ترشح می شود که دارای ساختار استروئیدی است. اغلب ترشح این هورمون در هنگام عصبانیت، اضطراب، استرس، نگرانی، افسردگی و یا ایجاد صدمات فیزیکی افزایش می یابد. از وظایف عمده این هورمون در بدن می ‌بایست به هماهنگ کردن و تنظیم انرژی اشاره نمود.

چنانچه بخواهیم به صورت مختصر به تأثیرات هورمون کورتیزول در بدن بپردازیم، باید ذکر کنیم که این هورمون، جهت کنترل تشویش های ذهنی یا فیزیکی کوتاه مدت ضروری است.

ولی به علت گزینش های نامناسب در سبک زندگی و مصرف غذاهای مضر، بدن اغلب افراد، به صورت دائم در وضعیت استرس و مواجه با تنش های متعدد قرار دارد. در نتیجه با افزایش ترشح کورتیزول رو به رو خواهند شد که در نهایت انباشت چربی ها در نواحی اطراف شکم افزایش می یابد.

علائم چاقی هورمونی ناشی از هورمون ملاتونین

هورمون ملاتونین یکی دیگر از هورمون های چاقی محسوب می شود. ملاتونین به عنوان هورمون خواب نیز شناخته شده است. غده پینه آل موجود در مغز، این هورمون را ترشح می کند که عمده ترین مسئولیت آن، تنظیم عملکرد بیداری و خواب است.

از این رو چنانچه در وضعیت این هورمون مشکل ایجاد شده و تعادل آن برهم بخورد، اولین علائم آن عدم تعادل در ساعات خواب و بیداری است که این موضوع اضطراب و استرس زیادی را برای افراد به دنبال خواهد داشت و در نهایت سبب چاقی و افزایش وزن می گردد.

جمع بندی

زمانی که افراد دچار اضافه وزن می گردند، تعیین این موضوع که آیا هورمون های چاقی سبب بروز این معضل شده است یا خیر و علائم چاقی هورمونی، به منظور بهبود بیماری چاقی بسیار مهم است.

از این رو انجام آزمایشی ساده می تواند به صورت کامل علت ایجاد مشکل در عملکرد هورمون های بدن را مشخص نماید. البته با برخی از علائم نیز می توان علت مشکل در ترشح هورمون ها را معین کرد که در این مقاله به شرح بعضی از آن‌ ها پرداخته شد.

در پایان، لازم به یادآوری است که پس از افزایش هورمون گرلین در بدن، افراد به صورت دائم حس گرسنگی دارند یا مشکلات روحی باعث افزایش میزان کورتیزول می شوند.

در نهایت به این نتیجه گیری میرسیم که علائم چاقی هورمونی با توجه به سبک زندگی افراد و نوع تغذیه آن ها به راحتی قابل شناسایی هستند.